મગજનો સ્ટ્રોક એ જીવન માટે જોખમી સ્થિતિ છે
સ્ટ્રોક ત્યારે થાય છે જ્યારે મગજમાં રક્ત પરિભ્રમણ અવરોધાય છે અથવા જ્યારે મગજની રક્તવાહિનીઓ ફાટી જાય છે અને છલકાય છે. અવરોધ અથવા ભંગાણ રક્ત અને ઓક્સિજનને મગજની પેશીઓ સુધી પહોંચતા અટકાવે છે. ઓક્સિજન વિના, મગજના પેશીઓ અને કોષોને નુકસાન થાય છે અને ઝડપથી મૃત્યુ પામે છે, પરિણામે વિવિધ લક્ષણો જોવા મળે છે. જ્યારે મગજના કોષો મૃત્યુ પામે છે, ત્યારે તેઓ પુનઃપ્રાપ્ત થતા નથી અને ભરપાઈ ન કરી શકાય તેવું નુકસાન પહોંચાડે છે, જેના પરિણામે શારીરિક, જ્ઞાનાત્મક અને માનસિક ક્ષતિઓ થાય છે. મગજને પર્યાપ્ત રક્ત પ્રવાહ અને ઓક્સિજનનો પુરવઠો શક્ય તેટલી ઝડપથી પુનઃસ્થાપિત કરવામાં આવે તે મહત્વપૂર્ણ છે.
મગજના સ્ટ્રોકના જોખમી પરિબળોને ઓળખવું અત્યંત મહત્વપૂર્ણ છે
મગજના સ્ટ્રોક માટેના જોખમી પરિબળોને સમજવું એ નિવારણ માટે સર્વોપરી છે. જ્યારે કેટલાક પરિબળો અનિયંત્રિત હોય છે, ત્યારે જીવનશૈલીમાં ફેરફાર અને તબીબી હસ્તક્ષેપ અન્યને નિયંત્રિત કરી શકે છે. ઉંમર, ખાસ કરીને, સ્ટ્રોકનું જોખમ વધારે છે, ખાસ કરીને 55 થી વધુ. ધૂમ્રપાન પણ સ્ટ્રોકના જોખમને અનેક ગણો ઘટાડી દે છે. ડાયાબિટીસમાં એલિવેટેડ બ્લડ સુગર લેવલ ગંઠાઈ જવાના જોખમને વધારે છે અને એટ્રીયલ ફાઈબ્રિલેશન જેવી સ્થિતિઓ લોહીના ગંઠાઈના નિર્માણમાં ફાળો આપે છે જે મગજમાં જઈ શકે છે અને ઉચ્ચ કોલેસ્ટ્રોલ ધમની-ક્લોગિંગ ફેટી ડિપોઝિટને પ્રોત્સાહન આપે છે. અતિશય આલ્કોહોલનું સેવન પણ બ્લડ પ્રેશર અને જોખમી પરિબળોને વધારે છે.
હાઈ બ્લડ પ્રેશર અથવા હાયપરટેન્શન
અનિયંત્રિત હાયપરટેન્શન રુધિરવાહિનીઓને નુકસાન પહોંચાડે છે, જેનાથી સ્ટ્રોકની શક્યતા વધી જાય છે. હાઈ બ્લડ પ્રેશર આખા શરીરની ધમનીઓને અસર કરે છે, જેના કારણે તે ઝડપથી ફાટી જાય છે અથવા બંધ થઈ જાય છે. મગજની નબળી અથવા ભરાયેલી ધમનીઓ તમારા સ્ટ્રોકના જોખમમાં નોંધપાત્ર વધારો કરે છે, તેથી જ તમારા બ્લડ પ્રેશરને નિયંત્રિત કરવું તમારા સ્ટ્રોકના જોખમને ઘટાડવા માટે મહત્વપૂર્ણ છે.
ધુમ્રપાન
તમાકુનું સેવન તમારા હૃદય રોગ અને સ્ટ્રોકનું જોખમ વધારે છે. ધૂમ્રપાનથી તમારી ધમનીઓમાં પ્લેક એકઠા થાય છે, તમારા લોહીના ગંઠાવાનું જોખમ વધે છે, તમારા લોહીમાં ઓક્સિજન ઓછું થાય છે અને તમારા હૃદયને સખત મહેનત કરે છે.
ડબ્લ્યુએચઓના રિપોર્ટ અનુસાર, 65 વર્ષથી ઓછી ઉંમરના તમામ સ્ટ્રોક મૃત્યુમાંથી બે પાંચમા ભાગ ધૂમ્રપાન સાથે સંકળાયેલા છે. અહેવાલમાં એ પણ ઉલ્લેખ કરવામાં આવ્યો છે કે, “1964 થી, તમાકુ પરના યુનાઈટેડ સ્ટેટ્સ ઑફ અમેરિકાના સર્જન જનરલના અસંખ્ય અહેવાલોએ ધૂમ્રપાન અને સ્ટ્રોક વચ્ચેની કડીનું વર્ણન કર્યું છે, અને કેટલાક મુખ્ય સંબંધોને પ્રકાશિત કર્યા છે:
1. ધૂમ્રપાન સેરેબ્રોવેસ્ક્યુલર રોગના બનાવોમાં વધારો સાથે જોડાયેલું છે. અન્ય જોખમી પરિબળોને સમાયોજિત કર્યા પછી પણ, સિગારેટ ધૂમ્રપાન કરનારાઓને સ્ટ્રોકનું જોખમ વધારે છે અને સેરેબ્રોવેસ્ક્યુલર રોગથી મૃત્યુદર વધારે છે.
2. ધૂમ્રપાન વિવિધ પ્રકારના ઇસ્કેમિક સ્ટ્રોકના જોખમમાં વધારો સાથે જોડાયેલું છે. રિપોર્ટમાં વધુમાં જણાવવામાં આવ્યું છે કે તમાકુ છોડવાના 4-5 વર્ષની અંદર સ્ટ્રોકનું જોખમ નોંધપાત્ર રીતે ઘટી જાય છે.
