મોંઘવારી પર અંકુશ મેળવવા માટે રશિયા પાસેથી સસ્તા અનાજની ખરીદી પર વિચાર કરી રહી છે. જેનું મુખ્ય કારણ આવતા વર્ષે યોજાનારી લોકસભાની ચૂંટણી અને આ વર્ષના અંતમાં યોજાનારી અનેક રાજ્યોની વિધાનસભાની ચૂંટણીઓ છે. ગયા મહિને, મુખ્યત્વે ખાદ્ય ફુગાવાના કારણે છૂટક ફુગાવો 15 મહિનાની ઊંચી સપાટીએ પહોંચ્યો હતો.
રશિયાથી ઘઉંની આયાતની જાણકારી ધરાવતા ચાર અલગ-અલગ સ્ત્રોતોએ દાવો કર્યો છે કે સરકાર રશિયા પાસેથી સસ્તું દરે ઘઉં આપવાના પ્રસ્તાવ પર ગંભીરતાથી વિચાર કરી રહી છે અને લગભગ 90 લાખ ટન ઘઉંની આયાત નિશ્ચિત છે.એમ માનવામાં આવે છે. સરકાર આ માટે ખાનગી ક્ષેત્રના ઉદ્યોગપતિઓ અને સરકારી સંસ્થાઓ બંને સાથે વાતચીત કરી રહી છે. આ બાબતની જાણકારી ધરાવતા એક અધિકારીએ જણાવ્યું હતું કે, ઘઉંની આયાત કરવાનો નિર્ણય ખૂબ વિચાર-વિમર્શ પછી લેવામાં આવશે, કારણ કે છેલ્લા ઘણા વર્ષોમાં ભારતે સરકારી સ્તરે ઘઉંની આયાત કરી નથી. આ સિવાય ભારતે છેલ્લે ઘઉંની આયાત 2017માં કરી હતી, જ્યારે વેપારીઓએ લગભગ 53 લાખ ટન ઘઉંની આયાત કરી હતી.
40 લાખ ટન ઘઉંની અછતને કેવી રીતે પહોચી વળવું
દેશમાં આવતા વર્ષે એપ્રિલ સુધી 40 લાખ ટન ઘઉંની અછત છે. તેને જોતા સરકાર એક-બે અઠવાડિયામાં 90 લાખ ટન ઘઉંની આયાત પર નિર્ણય લઈ શકે છે. રશિયાએ ગરીબ આફ્રિકન દેશોને મફતમાં અને ભારતને પોસાય તેવા દરે ઘઉં આપવાની તૈયારી દર્શાવી છે. એક અનુમાન મુજબ રશિયા ઘઉં પર ભારતને 25 થી 40 ડોલર પ્રતિ ટનનું ડિસ્કાઉન્ટ આપી શકે છે. આ રીતે, પરિવહન ખર્ચનો સમાવેશ કર્યા પછી પણ, રશિયન ઘઉંની કિંમત ભારતના સ્થાનિક ઘઉં કરતાં ઓછી હશે.
બે મહિનામાં ઘઉંના જથ્થાબંધ ભાવમાં 10 ટકાનો વધારો
છેલ્લા બે મહિનામાં ઘઉંના જથ્થાબંધ ભાવમાં 10 ટકાનો વધારો થયો છે. ઓગસ્ટના પ્રથમ સપ્તાહમાં ઘઉંના ભાવ સાત મહિનાની ટોચે પહોંચી ગયા છે. તે જ સમયે, 1 ઓગસ્ટના રોજ, સરકાર પાસે 28.3 મિલિયન ટન ઘઉંનો સ્ટોક હતો, જે વાર્ષિક સરેરાશ કરતા 20 ટકા ઓછો છે. ગયા વર્ષે ઓછા ઉત્પાદનને કારણે સરકારે ઘઉંની નિકાસ પર પ્રતિબંધ મૂક્યો હતો. આ વર્ષે પણ ઘઉંનું ઉત્પાદન અંદાજ કરતાં 10 ટકા ઓછું રહેવાની ધારણા છે. આ જોતાં રશિયન ઘઉંની આયાતની પ્રબળ શક્યતા છે.
એપ્રિલ-જુલાઈમાં રશિયામાંથી ભારતની આયાત બમણી થઈ છે
ખાતરો અને ક્રૂડ ઓઈલની આયાતમાં વધારાને કારણે વર્તમાન નાણાકીય વર્ષના પ્રથમ ચાર મહિનામાં (એપ્રિલ-જુલાઈ) રશિયામાંથી ભારતની આયાત બમણી થઈને $20.45 બિલિયન થઈ ગઈ છે. વાણિજ્ય મંત્રાલયના ડેટા અનુસાર નાણાકીય વર્ષના પ્રથમ ચાર મહિનામાં રશિયા ભારતનો બીજો સૌથી મોટો આયાત સ્ત્રોત બન્યો છે. એપ્રિલ-જુલાઈ 2022 દરમિયાન રશિયામાંથી આયાત 10.42 અબજ ડોલર રહી હતી. યુક્રેન-રશિયા યુદ્ધની શરૂઆત પહેલા ભારતની તેલની આયાતમાં રશિયાનો હિસ્સો એક ટકાથી ઓછો હતો પરંતુ હવે તે વધીને 40 ટકાથી વધુ થઈ ગયો છે. ચીન અને અમેરિકા પછી ભારત વિશ્વમાં ક્રૂડ ઓઈલનો ત્રીજો સૌથી મોટો આયાતકાર દેશ છે.
અનાજ ઉત્પાદનમાં ભારતને અમેરિકાની પ્રશંસા મળી
અનાજ ઉત્પાદનમાં ભારતની પ્રગતિ પર, ટોચના યુએસ રાજદ્વારી સામન્થા પાવરે જણાવ્યું હતું કે ભારત, જે થોડા દાયકાઓ પહેલા ભૂખમરોનો સામનો કરી રહ્યું હતું, આજે વિશ્વનો સૌથી મોટો ચોખા નિકાસકાર છે. ભારતની આ પ્રગતિ કોઈ ચમત્કારથી ઓછી નથી. બુધવારે ફિજીમાં યુએસ ઈન્ડો-પેસિફિક ચીફ્સ ઓફ ડિફેન્સ (સીએચઓડી) કોન્ફરન્સને સંબોધતા યુએસ એજન્સી ફોર ઈન્ટરનેશનલ ડેવલપમેન્ટ (યુએસએઆઈડી) એડમિનિસ્ટ્રેટર પાવરે જણાવ્યું હતું કે, હવે ભારત નિકાસ કરતો દેશ બનવા માટે લાંબી મજલ કાપ્યું છે. ખાદ્ય સુરક્ષાના ક્ષેત્રમાં અન્ય દેશોને મદદ કરવાના ભારતના પ્રયાસોની પ્રશંસા કરતા તેમણે કહ્યું કે, ભારતની આ પ્રગતિ તેની સરહદોની બહાર ઘણા દેશોને પ્રેરણા આપી રહી છે. એક દેશમાં રોકાણથી અન્ય દેશોને પણ ફાયદો થાય છે.
