ગ્રીન હાઇડ્રોજન ક્ષેત્રે ઉંચી ઉડાન
યુરોપિયન યુનિયનના દેશો અને સિંગાપોરને ભારત દર વર્ષે 1.10 કરોડ મેટ્રિક ટન ગ્રીન હાઇડ્રોજન આપશે
ભારત ગ્રીન હાઇડ્રોજન ક્ષેત્રે ઉંચી ઉડાન ભરી રહ્યું છે. દેશમાં વિશ્વનું સૌથી સસ્તું ગ્રીન હાઇડ્રોજન બનાશે અને તેની ભરપૂર નિકાસ પણ કરવામાં આવશે. જેમાં યુરોપિયન યુનિયનના દેશો અને સિંગાપોરને ભારત દર વર્ષે 1.10 કરોડ મેટ્રિક ટન ગ્રીન હાઇડ્રોજન આપશે.
ગ્રીન હાઇડ્રોજનએ આવતા દિવસનું ઇંધણ છે. સૌથી ઝડપી એવી ભારતીય અર્થવ્યવસ્થામાં ગ્રીન હાઇડ્રોજન નવો વેગ આપવાનું છે. સરકાર હાલ ગ્રીન હાઇડ્રોજનમેં ભરપૂર વેગ આપી રહી છે. જાન્યુઆરી 2023માં કેન્દ્રીય કેબિનેટ દ્વારા ગ્રીન હાઇડ્રોજન મિશનને આપવામાં આવેલી મંજૂરી બાદ હવે કેન્દ્ર સરકારે જાહેરાત કરી છે કે ભારત વિશ્વમાં સૌથી સસ્તું ગ્રીન હાઇડ્રોજનનું ઉત્પાદન કરશે. સરકારે સસ્તા દરે ગ્રીન હાઇડ્રોજન બનાવવા માટે જમીન આપવાની પણ તૈયારી કરી છે. આ જાહેરાત પાવર અને રિન્યુએબલ એનર્જી મંત્રાલય આરકે સિંહે ગ્રીન હાઇડ્રોજન પર આંતરરાષ્ટ્રીય કોન્ફરન્સમાં કરી હતી.
તેમણે કહ્યું કે ભારત સૌર, પવન અને અન્ય પુન:પ્રાપ્ય ઉર્જા ક્ષેત્રે ચીન પછી સૌથી વધુ વીજળીનું ઉત્પાદન કરનાર દેશ બનવા જઈ રહ્યું છે અને અહીં સૌથી સસ્તા દરે રિન્યુએબલ એનર્જીનું ઉત્પાદન પણ કરવામાં આવશે. આવી સ્થિતિમાં, ભારત બિન-પરંપરાગત સ્ત્રોતોમાંથી વીજળી પૂરી પાડવા સક્ષમ છે, જે ગ્રીન હાઇડ્રોજન બનાવવા માટે સૌથી વધુ જરૂરી છે, ખૂબ સસ્તા દરે.
આ આધારે, ઉર્જા મંત્રીએ તમામ રિન્યુએબલ સેક્ટરની ગ્રીન હાઇડ્રોજન એનર્જી કંપનીઓને ભારતમાં રોકાણ કરવા આમંત્રણ આપ્યું હતું. ગ્રીન હાઇડ્રોજન મિશનની જાહેરાત પછી, નવી અને નવીનીકરણીય ઉર્જા મંત્રાલય દ્વારા 28 જૂન, 2023 ના રોજ તેના અમલીકરણ યોજનાની વિગતો જાહેર કરવામાં આવી છે.
બીજી તરફ ભારત યુરોપિયન યુનિયનના દેશો અને સિંગએ વાર્ષિક 10 મિલિયન મેટ્રિક ટન માટે ગ્રીન હાઇડ્રોજન કરારની શોધ કરી હતી, જેના હેઠળ બ્લોકમાંના વ્યવસાયો ભારતમાં પ્રોજેક્ટ્સમાં રોકાણ કરી શકે છે અને કાર્બન ક્રેડિટનો દાવો કરી શકે છે, નવી દિલ્હીમાં બુધવારે એક મીટિંગમાં ભાગ લેનારા એક અધિકારીએ રોઇટર્સને જણાવ્યું હતું.
ભારતે યુરોપિયન યુનિયન અને સિંગાપોરને દર વર્ષે 11 મિલિયન મેટ્રિક ટનથી વધુ ગ્રીન હાઇડ્રોજન સપ્લાય કરવાના સંભવિત સોદા પર ચર્ચા કરી છે, જે બદલામાં આ ભારતીય સ્વચ્છ ઊર્જા પ્રોજેક્ટ્સમાં રોકાણ કરશે, અહેવાલ મુજબ કે નવી દિલ્હી દ્વિપક્ષીય કરારો પર વિચાર કરશે જે દેશોને કહેવાતા ગ્રીન હાઇડ્રોજનના ઉત્પાદન સાથે જોડાયેલ કાર્બન ક્રેડિટનો ઉપયોગ કરવાની મંજૂરી આપશે, જે નવીનીકરણીય ઉર્જાનો ઉપયોગ કરીને બનાવવામાં આવે છે.
ભારત અને યુરોપિયન યુનિયને વાર્ષિક 10 મિલિયન મેટ્રિક ટન માટે ગ્રીન હાઇડ્રોજન કરારની શોધ કરી હતી, જેના હેઠળ બ્લોકમાંના વ્યવસાયો ભારતમાં પ્રોજેક્ટ્સમાં રોકાણ કરી શકે છે અને કાર્બન ક્રેડિટનો દાવો કરી શકે છે, નવી દિલ્હીમાં બુધવારે એક મીટિંગમાં ભાગ લેનારા એક અધિકારીએ રોઇટર્સને જણાવ્યું હતું. સિંગાપોર સમાન દ્વિપક્ષીય કરારો દ્વારા વાર્ષિક 5 મિલિયન મેટ્રિક ટન ગ્રીન એમોનિયા મેળવવા માંગે છે, જે ગ્રીન હાઇડ્રોજનના વાર્ષિક 1-1.5 મિલિયન મેટ્રિક ટનની સમકક્ષ છે, એમ અન્ય એક અધિકારીએ જણાવ્યું હતું.
મહારાષ્ટ્રમાં ગ્રીન હાઇડ્રોજન પોલિસી લાગુ, ગુજરાતમાં ટૂંક સમયમાં થશે અમલ
ગ્રીન હાઇડ્રોજનને વેગ આપવા માટે કેન્દ્ર સરકાર દ્વારા 17,490 કરોડ રૂપિયાનું પ્રોત્સાહન આપવામાં આવશે. આ સાથે મહારાષ્ટ્ર મંગળવારે તેની ગ્રીન હાઇડ્રોજન પોલિસી લાગુ કરનાર દેશનું પ્રથમ રાજ્ય બની ગયું છે. ગુજરાત, ઉત્તર પ્રદેશ, રાજસ્થાન, મધ્યપ્રદેશ, તમિલનાડુ અને ઓડિશાની ગ્રીન હાઇડ્રોજન પોલિસી પણ ટૂંક સમયમાં આવવાની છે.
કંડલા બંદરને ગ્રીન હાઇડ્રોજન હબ તરીકે વિકસાવાશે
તામિલનાડુમાં વિઓ ચિદમ્બરનાર પોર્ટ અને ગુજરાતમાં દીનદયાળ બંદર-કંડલાને હાઇડ્રોજન હબ તરીકે વિકસાવવામાં આવશે. શિપિંગ મંત્રાલયે આ બે બંદરોને હાઇડ્રોજન સંચાલિત ’ગ્રીન ટગ’ બોટ ખરીદવા માટે કહ્યું છે, જેનો ઉપયોગ મોટા જહાજોને બર્થમાં લાવવા માટે કરવામાં આવે છે, તેમ અધિકારીઓએ જણાવ્યું હતું. કોચીન શિપયાર્ડ ગ્રીન ટગ વિકસાવવાના અદ્યતન તબક્કામાં છે જે હાઇડ્રોજન પર ચાલે છે, એમ તેઓએ જણાવ્યું હતું. ગ્રીન ટગ ટ્રાન્ઝિશન પ્રોગ્રામ હેઠળ, જવાહરલાલ નેહરુ પોર્ટ, પારાદીપ પોર્ટ, વિઓસી પોર્ટ અને દીનદયાલ પોર્ટ દરેક બે ગ્રીન ટગ ખરીદશે. વધુમાં, વિઓસી અને દીનદયાળ બંદરો પર ગ્રીન ફ્યુઅલ તરફના સંક્રમણને ઉત્પ્રેરિત કરવા માટે હાઇડ્રોજન હબની સ્થાપના કરવામાં આવશે.
2027 સુધીમાં ગ્રીન હાઇડ્રોજનથી ચાલતા જહાજોની એન્ટ્રી થશે
કેન્દ્ર સરકાર 2027 સુધીમાં ગ્રીન હાઇડ્રોજન અથવા તેના વ્યુત્પન્ન ઇંધણ દ્વારા સંચાલિત બે ભારતીય જહાજો રાખવાનું લક્ષ્ય ધરાવે છે. આ પછી દર વર્ષે ગ્રીન ફ્યુઅલ દ્વારા સંચાલિત ઓછામાં ઓછા બે જહાજો ઉમેરવામાં આવશે, એમ અધિકારીઓએ જણાવ્યું હતું. આ યોજનાઓ હરિત સાગર ગ્રીન પોર્ટ માર્ગદર્શિકા 2023 હેઠળ તેના બંદરોને ડીકાર્બોનાઇઝ કરવાના ભારતના લક્ષ્યોને અનુરૂપ છે.
ગ્રીન હાઇડ્રોજનથી ચાલતા ટ્રક પણ ઉમેરાશે
ગ્રીન પોર્ટ્સ પોલિસી કાફલાના માલિકોને કોમ્પ્રેસ્ડ નેચરલ ગેસ, એલએનજી, ઇલેક્ટ્રિક અથવા ગ્રીન હાઇડ્રોજન-સંચાલિત ટ્રકને અપનાવવા માટે પ્રોત્સાહનોનો માર્ગ મોકળો કરે છે. આ પગલાનો હેતુ મુખ્ય બંદરો પર ઉત્સર્જનની તીવ્રતા ઘટાડવાનો છે. માર્ગદર્શિકાનો ઉદ્દેશ્ય પર્યાવરણીય કામગીરી સૂચકાંકોના આધારે બંદર કામગીરીમાંથી શૂન્ય કચરો ડિસ્ચાર્જ મેળવવા અને મોનિટરિંગને પ્રોત્સાહન આપવા માટે “ઘટાડવા, પુન:ઉપયોગ, પુન:ઉપયોગ અને રિસાયકલ” કરવાના પ્રયાસો દ્વારા કચરાને ઘટાડવાનો છે.
તો…. પેટ્રોલ રૂ. 15 પ્રતિ લીટરના ભાવે મળશે!
રોડ, ટ્રાન્સપોર્ટ અને હાઈવે મિનિસ્ટર નીતિન ગડકરીએ કહ્યું છે કે જો 60 ટકા ઈથેનોલ અને 40 ટકા વીજળીનો ઉપયોગ કરવામાં આવે તો પેટ્રોલ 15 રૂપિયા પ્રતિ લીટરના ભાવે મળી શકે છે અને આનાથી માત્ર પ્રદૂષણને દૂર કરવામાં મદદ મળશે નહીં, પરંતુ માત્ર ઈંધણની આયાત પણ થઈ શકે છે. તમને જણાવી દઈએ કે નીતિન ગડકરી ભારતમાં ઈલેક્ટ્રિક કાર માટે ઈન્ફ્રાસ્ટ્રક્ચર વિકસાવવા પર ઘણો ભાર મૂકી રહ્યા છે. આ સાથે તેણે હાઈડ્રોજનથી ચાલતી કારના પ્રમોશન પર પણ ઘણું કહ્યું છે.
ટોયોટા મિરાઈ કાર જેમાં કેન્દ્રીય મંત્રી પોતે સવાર છે તે હાઈડ્રોજન પર ચાલે છે. નીતિન ગડકરીએ ઓટોમોબાઈલ કંપનીઓને ફ્લેક્સ ફ્યુઅલ સુસંગત એન્જીન બનાવવાની સૂચના આપી છે અને જો બધું બરાબર ચાલશે તો ભારતીય રસ્તાઓ ટૂંક સમયમાં પેટ્રોલ અને ઈથેનોલના મિશ્રણ પર ચાલતા વાહનો જોશે. તેમણે કહ્યું કે જ્યારે ઈથેનોલ પર વાહનો ચાલશે ત્યારે ઓછા ખર્ચને કારણે જનતાને ફાયદો થશે, ખેડૂતોને પણ ફાયદો થશે. આ સાથે દેશને પણ ફાયદો થશે. અત્યારે ઈંધણની આયાત 16 લાખ કરોડ રૂપિયાની છે, જો તેને ઈથેનોલનો ઉપયોગ કરીને ઘટાડી શકાય તો આ પૈસા વિદેશ મોકલવાને બદલે ખેડૂતોના ઘરે જશે. ખેડૂતો પણ ખુશ થશે.