4 જૂને ઓપેક પ્લસ દેશોની બેઠક પહેલા જૂથના સૌથી મોટા તેલ ઉત્પાદક સાઉદી અરેબિયા અને રશિયા વચ્ચે તણાવ વધી ગયો છે. સાઉદી અરેબિયા રશિયાથી નારાજ છે કારણ કે તેણે ડીલ મુજબ તેલનું ઉત્પાદન ઘટાડ્યું નથી. તેલની કિંમત ઓછામાં ઓછી 81 ડોલર પ્રતિ બેરલ રાખવાના સાઉદી અરેબિયાના પ્રયાસોને આ એક ફટકો છે. સાઉદી અરેબિયાના અધિકારીઓએ પણ આ મુદ્દે રશિયા સમક્ષ પોતાની નારાજગી વ્યક્ત કરી છે, પરંતુ તેની કોઈ અસર થાય તેમ લાગતું નથી. સાઉદીએ રશિયાને આ વર્ષના અંત સુધીમાં પ્રતિદિન 500,000 બેરલ તેલનું ઉત્પાદન કરવાના વચનને વળગી રહેવાની પણ અપીલ કરી છે. સાઉદી અરેબિયાનું કહેવું છે કે જો ક્રૂડ ઓઈલની કિંમત પ્રતિ બેરલ 81 ડોલરથી નીચે આવશે તો તેની આવક અને ખર્ચ સમાન નહીં રહે. જો ભાવ આનાથી નીચે જશે તો સાઉદી સહિત બાકીના તેલ ઉત્પાદકોને નુકસાન સહન કરવું પડશે.
દરમિયાન, રશિયા આગ્રહ કરી રહ્યું છે કે તે યોજના મુજબ તેના તેલ ઉત્પાદનમાં ઘટાડો કરી રહ્યું છે, પરંતુ નિષ્ણાતોને ખાતરી નથી. ત્યારથી, રશિયાએ તેના તેલ ઉત્પાદન વિશે સત્તાવાર અહેવાલ આપવાનું બંધ કરી દીધું છે. આવી સ્થિતિમાં ટેન્કર ટ્રેકિંગ ડેટાના આધારે રશિયાના તેલ ઉત્પાદનનો અંદાજ લગાવવામાં આવી રહ્યો છે. નિષ્ણાતોનું માનવું છે કે ટેન્કરના ડેટા દર્શાવે છે કે રશિયા આંતરરાષ્ટ્રીય બજારમાં વચન કરતાં વધુ ક્રૂડ ઓઈલની નિકાસ કરી રહ્યું છે. રશિયા ખાસ કરીને ભારત અને ચીન જેવા એશિયન બજારોમાં તેલનો પુરવઠો વધારી રહ્યું છે. અત્યાર સુધી આ દેશોમાં તેલની નિકાસના મામલે સાઉદી અરેબિયા અને મધ્ય પૂર્વના અન્ય દેશોનું વર્ચસ્વ હતું.
આ વર્ષે રશિયા સાઉદી અરેબિયાને પછાડીને ચીનને તેલની નિકાસના મામલે સૌથી મોટો દેશ બની ગયો છે. વોર્ટેક્સના ડેટા અનુસાર, સાઉદી અરેબિયા અને ઇરાક એકસાથે વેચી રહ્યા છે તેના કરતાં રશિયા તેના મિત્ર ભારતને વધુ તેલ વેચી રહ્યું છે. આને કારણે સાઉદી અરેબિયા ભયાવહ છે કારણ કે તે સમજી શકતું નથી કે એશિયામાં તેનો બજારહિસ્સો કેવી રીતે વધારવો, સૌથી મહત્વપૂર્ણ તેલ આયાત કરનાર પ્રદેશ સાઉદી અરેબિયાની દૈનિક 5 લાખ બેરલ ઉત્પાદનની ફોર્મ્યુલા પણ ક્રૂડ ઓઈલના ભાવને ઉંચકવામાં નિષ્ફળ રહી છે. એપ્રિલની શરૂઆતમાં, ઓપેક પ્લસ દેશોએ તેલ ઉત્પાદનમાં કાપની જાહેરાત કરી હતી.
રશિયા એશિયાના બે ટોચના તેલ આયાત કરતા દેશો ભારત અને ચીનને જંગી માત્રામાં તેલ વેચી રહ્યું છે. આ બંને દેશો જી7 જૂથની પ્રાઇસ કેપને અનુસરતા નથી. તેનો સીધો ફાયદો રશિયાને થઈ રહ્યો છે. જી7 દેશોએ રશિયાના ક્રૂડ ઓઈલની કિંમત પ્રતિ બેરલ 60 ડોલર નક્કી કરી છે. જી7માં મુખ્યત્વે અમેરિકા તરફી પશ્ચિમી દેશોનો સમાવેશ થાય છે. તેમનો પ્રયાસ એ છે કે રશિયાના તેલની કિંમતો એટલી ઓછી થાય કે તેને વેચ્યા પછી પણ તેને નુકસાન થાય. પરંતુ, ભારત અને ચીન જી7ની આ પ્રાઇસ કેપ સ્વીકારી રહ્યાં નથી.
