‘સેવ ટાઇગર’
છેલ્લા દાયકામાં ફક્ત જાન્યુઆરી માસમાં જ ૧૨૮ વાઘના મોત નિપજતા ખળભળાટ
દેશમાં આ વર્ષની શરૂઆતમાં મોટી સંખ્યામાં વાઘના મોત થયા છે, જેના કારણે ચિંતા વધી છે. એક રિપોર્ટ અનુસાર ૧ જાન્યુઆરીથી ૮ ફેબ્રુઆરી વચ્ચે આ સેલમાં ૨૪ વાઘના મોત થયા છે, જે છેલ્લા ત્રણ વર્ષમાં આટલા ટૂંકા ગાળામાં સૌથી મોટો આંકડો છે. નેશનલ ટાઈગર કન્ઝર્વેશન ઓથોરિટી (એનટીસીએ), વાઘ સંરક્ષણ માટેની સર્વોચ્ચ સંસ્થાના ડેટા દર્શાવે છે કે ગયા વર્ષના સમાન સમયગાળામાં ૧૬ વાઘ મૃત્યુ પામ્યા હતા. જ્યારે ૨૦૨૧ માં ૨૦ વાઘના મોત થયા હતા. આ વર્ષે સૌથી વધુ મૃત્યુ મધ્યપ્રદેશમાં (૯), ત્યારબાદ મહારાષ્ટ્ર (૬), રાજસ્થાન (૩), કર્ણાટક (૨), ઉત્તરાખંડ (૨) અને આસામ અને કેરળમાં એક-એક મૃત્યુ થયા છે.
સૌથી મોટી વાત એ છે કે જાન્યુઆરી મહિનો વાઘ માટે કાળનો મહિનો બનીને ઉભરી રહ્યો છે. છેલ્લા એક દાયકાથી આ મહિનામાં સૌથી વધુ વાઘના મોતનો મામલો સામે આવી રહ્યો છે. એનટીસીએ ડેટા દર્શાવે છે કે ૨૦૧૨-૨૦૨૨ વચ્ચે જાન્યુઆરીમાં ૧૨૮ વાઘ મૃત્યુ પામ્યા હતા, જ્યારે માર્ચ (૧૨૩) અને મે (૧૧૩)માં સૌથી વધુ મૃત્યુ થયા હતા.
એવું કહેવામાં આવ્યું છે કે વાઘના મોટાભાગના મૃત્યુ ‘કુદરતી કારણો’થી થાય છે. આમાં વાઘ વચ્ચે તેમના પ્રદેશને લઈને લડાઈ અને વૃદ્ધાવસ્થાનો સમાવેશ થાય છે. જોકે, અધિકારીઓનું કહેવું છે કે તેઓ શિકાર અંગેના ડેટાની પણ તપાસ કરી રહ્યા છે. એનટીસીએના એક અધિકારીએ જણાવ્યું હતું કે, “દેશમાં ૩૦૦૦ થી વધુ વાઘ છે, જેમાં કેટલાક મૃત્યુ સામાન્ય છે, પરંતુ ટૂંકા ગાળામાં મૃત્યુની મોટી સંખ્યા એ મોટી વાત છે અને તેથી પ્રોટોકોલ મુજબ તપાસ કરવામાં આવી રહી છે.”
તાજેતરમાં, કેન્દ્રએ સુપ્રીમ કોર્ટને જણાવ્યું હતું કે ૨૦૧૮ના અહેવાલ મુજબ, દેશના ૫૩ વાઘ અનામતમાં ૨૯૬૭ વાઘ છે. સર્વોચ્ચ અદાલત ૨૦૧૭ માં એડવોકેટ અનુપમ ત્રિપાઠી દ્વારા દાખલ કરાયેલી અરજી પર સુનાવણી કરી રહી હતી, જેમાં લુપ્તપ્રાય વાઘને બચાવવાની માંગ કરવામાં આવી હતી, જેમની સંખ્યા દેશભરમાં ઘટી રહી છે.
એડિશનલ સોલિસિટર જનરલ ઐશ્વર્યા ભાટીએ જસ્ટિસ કેએમ જોસેફ અને બીવી નાગરત્નની બેંચને જણાવ્યું હતું કે વાઘના સંરક્ષણ અને તેમની વસ્તી વધારવા માટે ઘણું કામ કરવામાં આવ્યું છે. ૨૦૧૮ની વસ્તી ગણતરી મુજબ, દેશમાં ૫૩ વાઘ અનામત છે, જેમાં ૨૯૬૭ વાઘ છે. આ સંખ્યા વિશ્વના ૭૦ ટકા છે અને આંકડા વાઘના વધારા તરફ નિર્દેશ કરે છે.
