કોરોના વાયરસની મહામારી ફેલાવવા ચીન અને ચામાચીડિયું સૌથી વધુ ચર્ચાસ્પદ: વિશ્ર્વમાં 6495 જેટલી સ્તનધારી પ્રજાતિઓ પૈકી 1400 પ્રજાતિ ચામાચીડિયાની છે
વાયરસ સાથે આ જીવ લાંબું જીવી શકે તો માનવી કેમ નથી જીવી શકતો: તેની ઉડવાની શકિત પણ વાયરસ ફેલાવવામાં ભાગ ભગવે છે: વાયરસને વિકસવા માટે તેનું રહેઠાણ આદર્શ સ્થિતિનુ કામ કરે છે વર્ષોથી આ જીવે માણસથી વિપરીત એક વિશિષ્ટ તંત્ર વિકસીત કર્યું છે, જે વાયરસ ફેલાવવાની ગતિધીમી કરે છે અને સંતૂલીત રોગ પ્રતિકારક શકિત પેદા કરે છે: પૃથ્વીપર આ એક જ સ્તનધારી જીવ છે જે ઉડી શકે છે
હાલમાં ફરી કોરોનાનો કહેર શરૂ થયાના સમાચારો આવી રહ્યા છે, આ પહેલા પણ ઈબોલા,મર્સ, બર્ડફલુ, સાર્સ, એનથ્રેકસ, જીકા જેવા ઘણા વાયરસો આવી ગયા છે અને હજી આવતાં જ રહેશે. માનવજાતે હવે વાયરસ સાથે જીવતા શીખવું જ પડશે. ગ્લોબલ વોર્મિંગને અન્ય કારણોથી સમગ્ર પૃથ્વીનું વાતાવરણ બદલાતું ગયું ને બદલાતા યુગની નવી જીવન શૈલીએ ઘણા રોગોને મોકળુમેદાન આપી દેતા પૃથ્વીવાસીઓ ઉપર સતત ખતરો જોવા મળી રહ્યો છે. પૃથ્વી પરના પશુ-પંખીઓ પ્રાણીઓ, કિટાણુ, જીવાણું જેવી માનવી સિવાયની તમામ જીવ સૃષ્ટિ એ પોતાનામાં બદલાવ લાવીને આબોહવા, રહેણાકો જેવી બેઝીક સીસ્ટમ છીનવાઈ ગઈ હોવા છતાંતે પોતાનું જીવન જીવવા સશકત થઈ ગયા છે.
પાળેલા પ્રાણીઓ, મરઘા-ઉંદર-ઉંટ-ચામાચીડિયા ચાંચડ જેવા વિવિધ જીવોમાંથી રોગોકે વાયરસ માણસમાં ટ્રાન્સમીટ થવાની વાત આધારોકેજોડાણ હાવેાથી હવે વૈજ્ઞાનિકો તેના ઉપર સંશોધન કરી રહ્યા છે. હાલ વિશ્ર્વમાં 6495 જેટલી પ્રજાતિના સ્તનધારી જીવો પૃથ્વી પર જીવી રહ્યા છે તે પૈકી 1400 પ્રજાતિનાં ચામાચીડિયા છે. તેના બે પ્રકારમાં ફળ-ફુલ ખાનારા અને જીવજંતુ ખાનારા એમ વહેચાયા છે. શાકાહારી ચામાચિડીયાની 190 જેટલી પ્રજાતિ પૃથ્વીપર જોવા મળે છે, જે જાુના ઘરો, વૃક્ષો, ખંડેરો અને ઘરોની છત ઉપર નિવાસ કરે છે.
આ ચામાચિડીયા નિશાચર જીવ છે અને રાત્રીનાં 140થી 170 કી.મી. ઉડી શકે છે. તેની આજ શકિત વાયરસને ફેલાવવામાં સક્રિય ભાગ ભજવે છે.વાયરસની ફેકટરી ગણાતા ચામાચીડિયા પોતે આ બધા વાયરસથી કેમ બચી શકે તે પ્રશ્ર્ને કોરોના કહર બાદ વૈજ્ઞાનિકોએ સંશોધન હાથ ધર્યા છે.એક સર્વે મુજબ જેનોમિકસીકવેન્સ એનાલિસિસ મુજબ કોવિડ 10નું જીનેટીક કોમ્બિનેશન 40 વર્ષ પહેલા શોધાયેલા વાયરસને ઘણું મળતું આવે છે. છતાં હાલમાં તો તેનો દોર્ષનો ટોપલો દુનિયા ચામાચીડિયા ઉપર જ ઢોળે છે.
આજે ફરી ‘કોરોના’એ માથુ ઉંચકતા એક નવા વેરીયન્ટનો કહર ઉઠતા ફરી ચીન અને ચામાચીડિયાની ચર્ચા દુનિયામાં થવા લાગી છે. લાંબો સમય (આખો દિવસ)એક જ સ્થળે લાખોની સંખ્યામાં આજીવ સાથે રહેતા હોવાથી વાયરસને વિકસવા માટે નું આદર્શ સ્થળ નિર્માણ કરે છે. વર્ષોથી વાતાવરણ-પર્યાવરણ અને વાયરસ સાથે જીવતા આ જીવે હવે માણસથી વિપરીત એક વિશિષ્ટ તંત્ર વિકસીત કરી લીધું છે. જે વાયરસ ને ફેલાવવાની ગતિ ધીમી કરે છે અને તેનામાં શ્રેષ્ઠ રોગ પ્રતિકારક શકિત વિકસીત કરે છે.
એક રોચક સર્વેક્ષણમાં જાણવા મળ્યું છે કે એક ચામાચીડીયું થોડા સમયમાં જ ચિકનગુનિયા, ડેન્ગ્યુ કે મેલેરિયા જેવી બિમારી ફેલાવતા હજારથી વધુ મચ્છરો ખાય જાય છે. માણસનું શરીર આવી રોગ પ્રતિકારક શકિત મેળવી લે તે શકય નથી ત્યારે હવે પૃથ્વીવાસીઓએ વાયરસ સામે જીવતા અને પોતાની રોગ પ્રતિકારક શકિત કેમ વધે તે બાબતે જાગૃત થવાની જરૂર છે. કોઈપણ વાયરસને ટકી રહેવા, વિકસવા અને તેનો ફેલાવો કરવા માટે એક વાહકની જરૂર પડતી હોવાથી ‘ચામાચીડિયા’માં તે તમામ ગુણો જોવા મળે છે. એકવાત એ પણ છે કે વાયરસમાં ભિન્નતાલાવવા વાહકનું આયુષ્ય સારૂ હોવું જોઈએ, જે પૈકી પણ ચામાચીડિયુ 15 થી 40 વચ્ચે જીવતું નિશાચર જીવ છે.
આપણને પ્રશ્ર્ન થાય કે વાયરસ સાથે જીવતા આ જીવ કેમ લાંબુ જીવી શકે છે તો તેનો સદીઓથી વાયરસ સાથે પનારો પડયો હોવાથી આ ક્ષમતા તેનામાં આવી સુપર ઈમ્યુનિટી હજારો વર્ષ પછી વિકસી છે.તેની જનેચરલ કિલર સેલ્સ (કોર્ષો)ની સક્રિયતા ખુબજ ઓછી હોવાથી સંક્રમણને વહન કરનારા સેલ ઝડપથી નાશ પામતા નથી. વાયરસને રેપ્લીકેટ થતા રોકે છે. પણ વાયરસમાં (ભિન્નતા મ્યુટેશન) વધારી તેને વધુ ઘાતક બનાવી શકે છે, અને તેના ફેફસા ડેમેજ થવાની શકયતા પણ નહિવત હોય છે.
વાયરસ સામે લડવાની શકિતનું રહસ્ય તેની સહન શકિત છે. તેનું શરીર સોજાને નિયંત્રિત કરી શકે છે, અને પ્રતિકારક શકિતમાં વધારો કરે છે. કોરોના કાળ બાદ આ જીવો પર ઘણા સંશોધનો થયાબાદ તેની જીવ રચનાની ઘણી રહસ્યમય વાતો જાણવા મળી છે. રાત્રીનાં ચામાચીડિયા ઉડીને બહાર જાય ત્યારે વાયરસ પણ બહાર લેતા આવે છે. આપણી પૃથ્વી પર વાયરસ ફેલાવવામાં જેનું નામ મોખરે છે.તેને તો તેનાથી બચવાના રસ્તા શોધી લીધા છે. હવે પૃથ્વીવાસીઓ એ તેનાથી બચવા રસ્તા શોધવાની તાતી જરૂર છે. પવર્તમાન સંજોગોમાં વાયરસ કે કોઈપણ રોગો સામે બચવા આપણા શરીરની રોગ પ્રતિકારક શકતિ મહત્વની હોવાથી દરેક તે વધારવા અને તે માટેની જીવન શૈલી અપનાવવી પડશે.પૃથ્વીના તમામ જીવ-જંતુઓ-પશુ-પંખીઓ-પ્રાણીઓ પણ પોતાના જીવ બચાવવા બદલાય ગયા નો માનવી કયારે સમજશે? વાયરસ તો એક પછી એક નવા આવતાં જ રહેવાના છે. જરૂર છે. આપણે સમજવાની !!
સૂર્યપ્રકાશ વગરની ગુફામાં હજારોની સંખ્યામાં રહે છે
માણસ કરતાં પોતાનું જાુદી તંત્ર વિકસાવનાર ચામાચીડિયા પોતે વાયરસની ગતિધીમી કરી શકે અને તેને ફેલાવવાની ગતિ પણ કંટ્રોલ કરી શકતુ હોવાથી આ બંનેનું બેલેન્સ જ વાયરસને ખતમ કરી નાંખે છે. તેની ઉડી શકવાની ક્ષમતા તેના શરીરનાં તાપમાનમાં વધારો ઘટાડાને કાબુ કરી શકે છે. તેના શરીરને થતાં વિવિધ નુકશાનને અટકાવવાની કલા હસ્તગત કરી લીધી હોવાથી તેને રોગો સામે લડવામાં મદદ કરે છે.સૌથી અગત્યની વાત કે તે સૂર્યપ્રકાશ વગરની ગુફાઓમાં રહેતા હોવાથી પણ તેને શરીર સાચવણીમાં ધણી મદદ મળી રહે છે.
તેના શરીરમાં 60થી વધુ પ્રકારના વાયરસ !
ચામાચીડીયાના શરીરમાં 61 જેટલા વિવિધ વાયરસનો વાસ જોવા મળે છે. પૃથ્વીપર આ એક જ સ્તનધારી જીવ છે જે ઉડી શકે છે. તેના લાંબા જીવનનું રહસ્ય તેની વાયરસ સામે લડવાની તાકાત અને સહનશકિત છે. આ જીવે ઈન્ફલેશનનો સામનો કરવા માટે પોતાના અનેક જીનોમમાં પરિવર્તન લાવ્યું છે. પૃથ્વીપર આ જીવ સૌથી સ્ટ્રોંગ પ્રતિકારક શકિત ધરાવે છે.
ચામાચીડિયા એક રહસ્યમય નિશાચર
આપણા સમાજ-ધર્મ અને વિવિધ સમુદાયમાં તેને રહસ્યમય જીવ ગણવામાં આવે છે. તેની સાથે ભૂત-પ્રેત જેવી વિવિધ લોકવાયકા જોડાયેલી છે. કોરોના બાદ તો તેના નાશ કરવાની ગતિ-વિધી વધી ગઈ હતી, પણ એક સૌથી સારી વાત એ છેકે તે વિવિધ પ્રકારના નુકશાન ર્ક્તા કિટકો-પતંગીયા જેવાનો શિકાર કરી ને ખેતીમાં જૈવિક કિટનાશકની મહત્વની ભૂમિકા ભજવે છે. હજારો વૃક્ષોની પ્રજાતિના બિજ અને પરાગરજને કુદરતી રીતે ફેલાવવાનું મહત્વનું કાર્ય કર છે.
ચામાચીડિયા ઝાડ પર ઉંધુ કેમ લટકે છે?
આ નિશાચર જીવ વૃક્ષો તથા અંધારી ગુફામાં ઉંધા લટકેલા જોવા મળે છે, અને તે આ રીતે સૂઈ પણ શકે છે. ઉંધા લટકવાના પાછળના કારણોમાં તે અન્ય પક્ષીઓની જેમ જમીન પરથી ઉડી શકતા નથી કારણકે તેની પાંખોમાં તે ક્ષમતા નથી. આ સિવાય તેના પાછળના પગ ટુંકા અને અવિકસીત હોવાથી તે દાડવા કે ઉડવામાં અસમથ હોય છે. ઉંધા સૂઈ જવા વખતેતેમના પગની નસો એવી રીતે ગોઠવાય છેકે તેમનું વજન તેમને તેમના પંજાને મજબૂત રીતે પકડવામાં મદદ કરે છે. પગની પકડ છોડીને તે હવામાંથી ઉડવાનો પ્રારંભ કરી દે છે.
