ઈન્ડોનેશિયાના રાષ્ટ્રપતિ જોકો વિડોડોએ પીએમ મોદીને જી-20 અધ્યક્ષપદ સોંપ્યું: હવે ઉર્જા અને ખાદ્ય સંકટમાંથી ભારત વિશ્વને ઉગારે તેવી આશા
ઈન્ડોનેશિયાના બાલી ખાતે યોજાયેલી જી-20 દેશોની શિખર બેઠકમાં ભારત મહાસત્તા બનવા તરફ આગળ વધી રહ્યું છે તેની ઝલક જોવા મળી. રશિયા-યુક્રેન યુદ્ધ પર પીએમ મોદીના નિવેદનને જી-20 દેશોએ પોતાનું સમર્થન આપ્યું છે. ઈન્ડોનેશિયાના રાષ્ટ્રપતિ જોકો વિડોડોએ પીએમ મોદીને જી-20 અધ્યક્ષપદ સોંપ્યું. જેથી હવે ભારત જી-20નું યજમાન મેળવીને વિશ્વને વસુધૈવ કુટુંબકમના પાઠ ભણાવશે.
હવે ભારત 1 ડિસેમ્બરથી આગામી 1 વર્ષ માટે વિશ્વના 20 સૌથી પ્રભાવશાળી દેશોનું નેતૃત્વ કરશે. જી-20નું અધ્યક્ષપદ મેળવ્યા બાદ પીએમ મોદીએ કહ્યું કે આપણે સાથે મળીને જી-20ને વૈશ્વિક કલ્યાણનો મુખ્ય સ્ત્રોત બનાવી શકીએ છીએ. નિષ્ણાતો કહે છે કે જી-20 નું આ પ્રમુખપદ મેળવવું વૈશ્વિક મંચ પર ભારતની વધતી જતી પ્રતિષ્ઠાને દર્શાવે છે, આગામી 1 વર્ષ નવી દિલ્હી માટે ખૂબ જ પડકારજનક અને તકોથી ભરેલું હશે.
’યુક્રેન જી-20નું સભ્ય નથી, છતાં ઝેલેન્સકીને જી-20ને સંબોધવાની મંજૂરી આપવામાં આવી હતી. આ દર્શાવે છે કે જી-20નું ધીમે ધીમે રાજનીતિકરણ થઈ રહ્યું છે. આનાથી પરસ્પર સહમતિથી નિર્ણય લેવાની પ્રક્રિયા નબળી પડી રહી છે. ઉપરાંત, તે જી-20 નું પ્રમુખપદ સંભાળ્યા પછી ભારતને કેવા પ્રકારના પડકારોનો સામનો કરવો પડશે તેની યાદ અપાવે છે. જી-20 સભ્ય દેશોમાં ફ્રાન્સ, જર્મની, ભારત, ઇન્ડોનેશિયા, ઇટાલી, જાપાન, આર્જેન્ટિના, ઓસ્ટ્રેલિયા, બ્રાઝિલ, કેનેડા, ચીન, દક્ષિણ કોરિયા, મેક્સિકો, રશિયા, સાઉદી અરેબિયા, દક્ષિણ આફ્રિકા, તુર્કી, યુનાઇટેડ કિંગડમ, યુનાઇટેડ સ્ટેટ્સ અને યુરોપિયન દેશોનો સમાવેશ થાય છે. યુનિયનનો સમાવેશ થાય છે.
ભારતે એવો એજન્ડા બનાવવો પડશે જેને સભ્ય દેશો વચ્ચે સર્વસંમતિથી સ્વીકારવામાં આવે. ક્લાઈમેટ ચેન્જ સામે લડવા માટે ધિરાણ એ અન્ય ક્ષેત્ર છે જ્યાં ભારતે સમૃદ્ધ દેશો સાથે કામ કરવું પડશે. વિકસિત દેશોએ ઓછી આવક ધરાવતા દેશોમાં પણ સ્વચ્છ ઉર્જા ઉત્પાદન ટેકનોલોજી ટ્રાન્સફર કરવા માટે પ્રેરિત થવું પડશે. ભારત આમાં સૌર ઉર્જાના તેના ઉત્તમ રેકોર્ડની મદદ લઈ શકે છે. આગામી સમગ્ર વર્ષ માટે વૈશ્વિક અર્થતંત્ર મુશ્કેલીમાં રહેવાની ધારણા છે. ભારતે આઇએમએગ, વર્લ્ડ ટ્રેડ ઓર્ગેનાઈઝેશન જેવા સંગઠનો સાથે મળીને યોજના બનાવવી પડશે. એવા સમયે જ્યારે રશિયાને જી-20માંથી બહાર કરવાની માંગ વધી રહી છે, ત્યારે ભારતે તમામ દેશો માટે આચારસંહિતા બનાવવાની જરૂર છે. જી20 વૈશ્વિક આર્થિક સહયોગનું એક પ્રભાવશાળી સંગઠન છે. તે વૈશ્વિક જીડીપીના લગભગ 85 ટકા, વૈશ્વિક વેપારના 75 ટકાથી વધુ અને વિશ્વની લગભગ બે તૃતીયાંશ વસ્તીનું પ્રતિનિધિત્વ કરે છે.
ભારત વિશ્વમાં શાંતિ સ્થાપવાની ક્ષમતા ધરાવે છે
યુક્રેન યુદ્ધ પછી, વિશ્વ સ્પષ્ટપણે બે ભાગોમાં વહેંચાયેલું છે અને જી-20 માં બંને પક્ષોને સમર્થન આપતા દેશોનો સમાવેશ થાય છે. જોકે, ભારત એવી સ્થિતિમાં છે કે જે પશ્ચિમ અને રશિયા બંને સાથે ગાઢ સંબંધો ધરાવે છે. આ જ કારણ છે કે ભૂતકાળમાં પશ્ચિમી મીડિયાએ ભારપૂર્વક કહ્યું હતું કે ભારત યુક્રેન યુદ્ધમાં શાંતિ લાવવાની ક્ષમતા ધરાવે છે. તાજેતરમાં, જી-20 નો લોગો, થીમ અને વેબસાઇટ રિલીઝ કરતી વખતે, પીએમ મોદીએ વિશ્વની સામે ભારતની પ્રાથમિકતાઓનો સંકેત આપ્યો.
ભારત 1 ડિસેમ્બરથી બનશે યજમાન 200 જેટલી બેઠકો યોજાશે
1 ડિસેમ્બરથી શરૂ થતા કાર્યકાળમાં ભારત 200 કાર્યક્રમોનું આયોજન કરવા જઈ રહ્યું છે. વિદેશ મંત્રાલયે કહ્યું છે કે જી-20ની અધ્યક્ષતા દરમિયાન ભારત આંતરરાષ્ટ્રીય મહત્વના મુદ્દાઓ પર ભાર આપી શકે છે. ભારતે 2023 સમિટ માટે બાંગ્લાદેશ, ઇજિપ્ત, મોરેશિયસ, નેધરલેન્ડ, નાઇજીરીયા, ઓમાન, સિંગાપોર, સ્પેન અને યુએઇને અતિથિ દેશો તરીકે આમંત્રણ આપ્યું છે. રશિયા-યુક્રેનની સાથે સુરસા જેવા અનેક મોટા પડકારો ભારત સામે છે. જી-20માં ભારતની પ્રાથમિકતાઓ સમાવેશી, સમાન અને ટકાઉ વૃદ્ધિ, મહિલા સશક્તિકરણ, ડિજિટલ પબ્લિક ઈન્ફ્રાસ્ટ્રક્ચર, ક્લાઈમેટ ફાઇનાન્સ, વૈશ્વિક ખાદ્ય અને ઉર્જા સુરક્ષા છે. નિષ્ણાતોનું માનવું છે કે તાજેતરના ભૂતકાળમાં જી-20ની વિશ્વસનીયતાને ઘણું નુકસાન થયું છે. તેનું કારણ એ છે કે જી-20ની અંદર ગંભીર મતભેદો થયા છે. અધ્યક્ષપદ સંભાળ્યા બાદ ભારતે આ તફાવત ઘટાડવો પડશે અને આગળથી લીડ કરવી પડશે. ભારતે વિવિધ વિવાદાસ્પદ મુદ્દાઓનો અનોખો ઉકેલ શોધવાનો છે અને વિવિધ દેશો વચ્ચેના સંબંધોને મજબૂત બનાવવાનો છે.
