જામીન અરજીના ઝડપી નિકાલ માટે સમય મર્યાદા અંગેના ઘણા સુચન સાથે નિર્દેશ આપ્યા
કેન્દ્ર સરકારને જામીન અરજી માટે અલગ કાયદો બનાવવા માટે વડી અદાલતે ભલામણ કરી છે જેમાં જામીન અરજીના ઝડપી નિકાલ માટે સમય મર્યાદા અંગેના ઘણા સુચન સાથે નિર્દેશ પણ સુપ્રિમ કોર્ટ કેન્દ્ર સરકારને આપ્યા છે. સુપ્રીમ કોર્ટે કેન્દ્ર સરકારને જામીનની મંજૂરીને સુવ્યવસ્થિત ુ કરવા માટે અલગ કાયદો લાવવાની ભલામણ કરી; જામીન અરજીઓના નિકાલ માટે સમયરેખા સુયોજિત કરે છે
સુપ્રીમ કોર્ટે સોમવારે કેન્દ્ર સરકારને જામીનની મંજૂરીને સુવ્યવસ્થિત માળખુ કરવા માટે “જામીન અધિનિયમ” ની પ્રકૃતિમાં વિશેષ કાયદો લાવવાની ભલામણ કરી છે. જસ્ટિસ સંજય કિશન કૌલ અને એમએમ સુંદરેશની બનેલી બેંચે સતેન્દ્ર કુમાર અંતિલના ચુકાદામાં નોંધ્યું હતું કે, “ભારત સંઘ જામીન અધિનિયમની પ્રકૃતિમાં અલગ કાયદો લાવવા પર વિચાર કરી શકે છે, જેથી જામીનની મંજૂરીને સરળ બનાવી શકાય.” બેન્ચે ધરપકડ માટે યોગ્ય પ્રક્રિયાનું પાલન સુનિશ્ચિત કરવા અને જામીન અરજીઓના નિકાલ માટે સમય મર્યાદા નક્કી કરવા માટે ઘણા નિર્દેશો પણ પસાર કર્યા. છે. તપાસ એજન્સી અને તેમના અધિકારીઓ ઈઙિઈ ની કલમ 41 અને 41અ ના આદેશ અને અર્નેશ કુમારના ચુકાદામાં જારી કરાયેલા નિર્દેશનું પાલન કરવા માટે બંધાયેલા છે.
કોઈપણ અવગણનાને કોર્ટના ધ્યાન પર લાવવાની રહેશે, યોગ્ય નિર્દેશોનું પાલન કરવું જોઈએ. અદાલતોએ કલમ 41 અને 41અ ના સંતોષ માટે પોતાને સંતુષ્ટ કરવા પડશે. બિન-અનુપાલન રાજ્ય સરકારો અને કેન્દ્રશાસિત પ્રદેશોને દિલ્હી પોલીસ 109/2020 દ્વારા પસાર કરાયેલ સ્ટેન્ડિંગ ઓર્ડર અને 2018 માં દિલ્હી હાઈકોર્ટ દ્વારા આદેશનું પાલન કરવા માટેના આદેશની નોંધ લેતી વખતે 41 અને 41અ હેઠળ અનુસરવામાં આવતી પ્રક્રિયા માટેના સ્થાયી આદેશો રજૂ કરવાનો નિર્દેશ આપવામાં આવે છે. 41અ.
રાજ્ય અને કેન્દ્ર સરકાર સમય પર કોર્ટના નિર્દેશોનું પાલન કરવા માટે વિશેષ અદાલતોની રચના કરે છે. હાઈકોર્ટે વિશેષ અદાલતોની જરૂરિયાત અંગે કવાયત હાથ ધરવી પડશે. વિશેષ અદાલતોમાં પ્રિસાઇડિંગ અધિકારીઓની ખાલી જગ્યાઓ ઝડપથી ભરવાની રહેશે.
જામીનની શરતો પૂરી કરી શકતા ન હોય તેવા કેદીઓને શોધવાની કવાયત હાથ ધરવા હાઈકોર્ટને નિર્દેશ આપવામાં આવ્યો છે. આમ કર્યા પછી સીઆરપીસીની કલમ 440 મુજબ મુક્તિની સુવિધા આપતી યોગ્ય કાર્યવાહી કરવાની રહેશે. જામીન પર આગ્રહ કરતી વખતે, કોડની કલમ 440 ના આદેશને ધ્યાનમાં રાખવાનો રહેશે. કલમ 436એ ના આદેશના પાલન માટે જિલ્લા ન્યાયતંત્ર અને ઉચ્ચ અદાલતો બંનેમાં સમાન કવાયત હાથ ધરવામાં આવશે. આ કોર્ટ દ્વારા અગાઉના નિર્દેશ મુજબ, જામીન અરજીઓનો નિકાલ 2 અઠવાડિયાની અંદર કરવાની રહેશે સિવાય કે જોગવાઈઓ અન્યથા આદેશ આપે.
આગોતરા જામીન માટેની અરજીઓનો નિકાલ 6 અઠવાડિયાની અંદર કરવામાં આવે તેવી અપેક્ષા છે, જેમાં દરમિયાનગીરીની અરજી અપવાદ છે.રાજ્ય સરકારો, કેન્દ્રશાસિત પ્રદેશો અને ઉચ્ચ અદાલતોએ 4 મહિનાના સમયગાળાની અંદર એફિડેવિટ, સ્ટેટસ રિપોર્ટ ફાઇલ કરવા જરૂરી છે.
