રશિયા-યુક્રેન વચ્ચે 3 મહિના સુધી ચાલેલા યુદ્ધની વચ્ચે રશિયાએ ક્રૂડ ઓઈલને લઈને મોટી જાહેરાત કરી હતી. રશિયાએ કહ્યું હતું કે તે વૈશ્વિક બેન્ચમાર્ક કરતાં 30 ટકા નીચા દરે ક્રૂડ ઓઈલનું વેચાણ કરશે. જેના કારણે ભારતમાં પણ પેટ્રોલ અને ડીઝલના દરમાં ઘટાડો થવાની આશા હતી. પરંતુ ભારતીય રિફાઈનર્સને રશિયા પાસેથી સસ્તા ક્રૂડ ઓઈલનો જે ફાયદો મળતો છે.તેના કરતાં વધુ યુરોપિયન દેશોને તેનો પૂરો ફાયદો મેળવ્યો છે.
યુક્રેન સાથે યુદ્ધ શરૂ થયા પછી, ભારતની સરકારી અને ખાનગી રિફાઈનરીઓએ રશિયામાંથી ક્રૂડ ઓઈલની નિકાસમાં વધારો કર્યો. રશિયા વૈશ્વિક દર કરતા ઓછા દરે ક્રૂડ ઓઈલનું વેચાણ કરી રહ્યું છે. પરંતુ ભારત પહોંચ્યા બાદ રશિયન ક્રૂડ ઓઈલ પ્રતિ બેરલ માત્ર 10 ડોલર સસ્તું થઈ રહ્યું છે. તે જ સમયે, યુરોપિયન દેશો રશિયાની આ છૂટનો ફાયદો ઉઠાવી રહ્યા છે. વાસ્તવમાં, યુરોપ રશિયાની નજીક છે, જેના કારણે ક્રૂડ ઓઇલની ડિલિવરીનો ખર્ચ ઓછો છે. તે જ સમયે, ભારતે ડિલિવરી માટે વધુ ખર્ચ કરવો પડે છે.
અહેવાલો અનુસાર, રશિયા હાલમાં વૈશ્વિક દર કરતા 35 ટકા ઓછા દરે ક્રૂડ ઓઈલનું વેચાણ કરી રહ્યું છે. તે બોર્ડના આધારે મફત છે. આ પછી ભારતીય રિફાઈનરીઓને રશિયાથી ક્રૂડ ઓઈલની આયાત કરવા માટે શિપિંગ અને ઈન્સ્યોરન્સ કોસ્ટના રૂપમાં મોટી રકમ ચૂકવવી પડે છે. રશિયા અને યુક્રેન વચ્ચે ચાલી રહેલા યુદ્ધને કારણે શિપિંગ અને વીમા ખર્ચમાં તીવ્ર વધારો થયો છે. આ સાથે ક્રૂડ ઓઈલનો વેપાર કરતા વેપારીઓએ પણ તેમની માર્જિન કોસ્ટ વધારી દીધી છે. આ કારણે વૈશ્વિક બેન્ચમાર્કની સરખામણીએ ભારતીય રિફાઈનરીને ક્રૂડ ઓઈલ પ્રતિ બેરલ માત્ર 10 ડોલર સસ્તું મળી રહ્યું છે.
એસએન્ડપી ગ્લોબલ માર્કેટ ઇન્ટેલિજન્સ અનુસાર, પ્રથમ વખત એપ્રિલમાં ભારતની કુલ તેલની આયાતમાં રશિયાના ક્રૂડ ઓઇલનો હિસ્સો 5 ટકા હતો. વધતી માંગ અને કિંમતો વચ્ચે રિફાઇનરી સસ્તા તેલ માટે રશિયા તરફ વળ્યું હતું. રુસો-યુક્રેન યુદ્ધ પહેલા, ભારતીય રિફાઈનરીઓ ઉચ્ચ શિપિંગ ખર્ચને કારણે ખૂબ જ ઓછા રશિયન તેલનો ઉપયોગ કરતી હતી.
યુરોપિયન યુનિયન તેના તેલની આયાતના 27 ટકા રશિયા પાસેથી મેળવે છે. યુદ્ધ અને પ્રતિબંધો છતાં, યુરોપ રશિયન ક્રૂડ ઓઇલનો સૌથી મોટો ખરીદનાર છે. બ્રિટન તેની જરૂરિયાતના 8 ટકા તેલ રશિયા પાસેથી આયાત કરે છે. હાલમાં ભારતીય બજારમાં ઈંધણ, પેટ્રોલ અને ડીઝલના ભાવ સ્થિર છે.
