‘તણાવ’ એક ઘટના અથવા એક સ્થિતિથી શરૂ થાય છે, જયારે ‘ડિપ્રેશન’ એક માનસિક વિકાર છે
વર્તમાન સમયમાં બાળકથી માંડીને દરેકનું જીવન ‘ટેન્શન’ અને જોખમથી ભરેલું છે. જેના કારણે ‘ડિપ્રેશન’ અને ‘તણાવ’ શબ્દોએ માત્ર અંગ્રેજી- ગુજરાતી શબ્દ કોષોને જ ભારે નથી બનાવ્યા બલકે ભયંકર અને નુકશાનદાયી પણ બનાવ્યા છે. આપણે એવા અનેક લોકોને જોયા હશે, સાંભળ્યા હશે કે તેઓ બધાને કહે છે કે ‘હું ડિપ્રેશનમાં છું’ અથવા તો મને ડિપ્રેશન આવી ગયું છે. પ્રતિદિન અનુભવ થનાર ચિડીયાપણું અને ઉકળાટને લઇને એવું લાગે કે એવું જરુરી નથી કે તમને ડિપ્રેશન છે તેમ કહી શકાય, આવી સ્થિતિમાં ગંભીર તણાવ પણ થઇ શકે છે. વધુ પડતા લોકો આ સ્થિતિને એક જ માને છે, પણ અહીં એ જણાવવાનું કે આ બન્ને પરસ્પર બહુ જ અલગ અલગ હોય છે. અને તેની આપણી જીંદગી અને મન પર વિવિધ પ્રકારે ખુબ જ ઉંડો પ્રભાવ પડે છે. તો ચાલો આજે આપણે આ બન્ને વચ્ચેનો તફાવત શું છે અને તેની ઓળખ કેવી રીતે કરી શકાય છે.
અત્રેએ ઉલ્લેખનીય છે કે આ બન્ને પરેશાનીઓની સમસ્યાઓ એક જેવી જ હોય છે અને તેથી જ આ બન્ને વચ્ચેનું અંતર પણ સમજવું મુશ્કેલ છે.
લાઇફ સ્ટાઇલ સાથે જોડાયેલા બદલાવ કરવા અથવા તેનો સામનો કરવાથી તણાવના લક્ષણોથી રાહત મળી શકે છે પરંતુ ડિપ્રેશનથી રાહત મેળવવા માટે જે તે વ્યકિતને ડોકટરની મદદની જરુર પડી શકે છે. તણાવ એક ઘટના અથવા એક સ્થિતિથી શરૂ થાય છે. જયારે ડિપ્રેશન એક માનસિક વિકાર છે. જે દિમાગને કામ કરવાના ઉપાયોને પ્રભાવિત કરે છે. ડિપ્રેશન કોઇ આનુવાંશિક ગડબડના કારણે પણ થઇ શકે છે.
તણાવ અને ડિપ્રેશનની ઓળખ કેવી રીતે કરવી?
તણાવ અને ડિપ્રેશનની ઓળખ વિશે વાત કરીએ તો તણાવ અનુભવનારને રાત્રે મોડે સુધી ઊંઘ નથી આવતી અથવા તો તે સામાન્યથી વધારે સમય સુધી ઊંઘ કરે છે. પણ ડિપ્રેશન હોવાથી વ્યકિતની વ્યકિત ઊંઘમાં એ પ્રમાણે બદલાવ થાય છે. જેનાથી અનિંદ્રા અથવા એકસેસિવ સ્લીપ ડિસોર્ડર જેવી સમસ્યા થઇ શકે છે. તેમજ તણાવ હોવાથી વ્યકિત કોઇપણ કાર્યને સમ્પની કરવા માટે ખુબ જ મહેનત કરવા છતાં પોતાની અસમર્થતાનો સામનો કરવાની કોશિષ કરે છે.
જયારે ડિપ્રેશનમાં દર્દી દરેક સમયે અને દરેક જગ્યાએ નિરાશાવાદી અને ઉદાસીનો અનુભવ કરે છે.
તણાવગ્રસ્ત હોવાથી વ્યકિતને બેચેન, પરેશાન, ચિડીયાપણુ અથવા ઉદાસીનો અનુભવ કરવો એ સામાન્ય વાત છે. પણ જયારે વ્યકિત ડિપ્રેશન અથવા અવસાદ ગ્રસ્ત હોય તો કોઇ વિશેષ કારણ વિના પણ વ્યકિત વારંવાર ગુસ્સો કરે છે અને વ્યથિત થાય છે.