કુતરો તાણે ગામ ભણી શિયાળ તાણે..!
ચાલુ વર્ષના પ્રથમ ત્રિમાસિક સમયગાળા દરમિયાન રાષ્ટ્રીયકૃત બેન્કોની ૧૫૬ શાખાઓ બંધ કરાય: જયારે ખાનગી બેન્કોએ ૩૨૭ શાખાઓ વધારાઇ
જાહેર ક્ષેત્રની બેંકોના બે મોટા એકમોમાં વિલિન થયા બાદ – સ્ટેટ બેંક ઓફ ઇન્ડિયા (એસબીઆઇ) ગ્રુપ અને બેંક ઓફ બરોડા જેટલી જાહેર ક્ષેત્રની બેંક (પીએસબી) શાખાઓને ગુજરાતમાં તર્કસંગત બનાવવામાં આવી છે. સ્ટેટ લેવલ બેન્કર્સ કમિટી (એસએલબીસી) ના તાજેતરના રિપોર્ટ પ્રમાણે એસબીઆઇ ગ્રૂપ સહિત રાષ્ટ્રીયકૃત બેંક શાખાઓની સંખ્યા ૧૯૫ સુધીમાં ઘટી ગઈ છે. અહેવાલમાં જણાવાયું છે કે પીએસબી શાખાઓની સંખ્યા ૫,૪૩૧ શાખાઓથી તૂટી ગઈ છે. આ વર્ષના સમાન ક્વાર્ટરમાં ૨૦૧૮-૧૯ના પ્રથમ ક્વાર્ટરના ૫,૨૩૬ શાખાઓ છે.
બેન્કરોએ જણાવ્યું હતું કે, આ વર્ષે માર્ચમાં ભારતીય રિઝર્વ બેંક (આરબીઆઈ) દ્વારા આઈડીબીઆઈ બેંકને ખાનગી ક્ષેત્રના દાતા તરીકે જાહેર કરવામાં આવ્યા હોવાને કારણે મોટો ઘટાડો જોવા મળી રહ્યો છે. ગુજરાતના એસએલબીસીના ક્ધવીનર વિક્રમાદિત્યસિંહ ખિચિએ જણાવ્યું હતું કે, આઈડીબીઆઈ બેંકની કેટલીક ૧૧૨ બેંક શાખાઓ ફરીથી વર્ગીકૃત કરવામાં આવી હતી, જેના કારણે જાહેર ક્ષેત્રની બેંક શાખાઓની સંખ્યામાં મોટો ઘટાડો થયો હતો.
મર્જરના પરિણામે બાકીની ૮૩ પીએસબી શાખાઓને તર્કસંગત બનાવવામાં આવી હોવાનું બેન્કરોએ જણાવ્યું હતું. ૨૦૧૯-૨૦ના પ્રથમ ત્રિમાસિક ગાળા દરમિયાન રાષ્ટ્રીયકૃત બેંક શાખાઓની સંખ્યામાં ૧૫૬નો ઘટાડો થયો છે જ્યારે એસબીઆઇ જૂથની સંખ્યામાં ૩૯ નો ઘટાડો થયો છે.
બીજી બાજુ, ખાનગી ક્ષેત્રની બેંકોની સંખ્યામાં વધારો થયો છે. એસએલબીસીના રિપોર્ટમાં ઉલ્લેખ કરવામાં આવ્યો છે કે ગુજરાતમાં ૨૦૧૯- ૨૦ ના પહેલા ક્વાર્ટરમાં વિવિધ ખાનગી ક્ષેત્રની બેંકોની કેટલીક ૩૨૭ નવી શાખાઓ ઉમેરવામાં આવી હતી.
નાણાકીય વર્ષ ૨૦૧૮-૧૯ના પ્રથમ ક્વાર્ટરના અંતે ગુજરાતમાં ખાનગી ક્ષેત્રની લગભગ ૧,૬૨૦ બેંક શાખાઓ હતી. ૨૦૧૯-૨૦ના સમાન ત્રિમાસિક ગાળામાં ખાનગી બેંકની શાખાઓની સંખ્યા ૨૦% વધી ખાનગી બેન્કોની ૧,૯૪૭ શાખાઓ પર પહોંચી ગઈ છે.
હકીકતમાં, ખાનગી ક્ષેત્રની બેંકો તેમની બેંક શાખાઓના વિસ્તરણની વાત આવે ત્યારે વધુ તેજીવાળી હોય તેવું લાગે છે. આ વર્ષે જૂનમાં ખાનગી ક્ષેત્રની હયણદાતા, એચડીએફસી બેંકે ચાલુ વર્ષે ડિસેમ્બર સુધીમાં ગુજરાતમાં ૨૫ નવી બેંક શાખાઓ ઉમેરવાની જાહેરાત કરી છે.
બેન્કરો કહે છે કે એકબીજાની નજીક સ્થિત ઓપરેટિંગ બેંક શાખાઓની વ્યવહારિકતા ચિંતાજનક છે. સ્ટેટ બેંક જૂથે તાજેતરમાં મર્જર જોયું છે. આ જ રીતે, નાણાકીય વર્ષ ૨૦૧૯-૨૦ની શરૂઆતથી જાહેર ક્ષેત્રના ત્રણ મોટા ધીરનાર – દેના બેંક, વિજયા બેંક અને બેંક ઓફ બરોડા પણ મર્જ થયા છે. આને લીધે, કેટલીક શાખાઓને તર્કસંગત બનાવવામાં આવી છે કારણ કે એકની પાસે બે શાખાઓ એકબીજાની નજીક ન હોઈ શકે, એક અધિકારીએ જણાવ્યું હતું.
બેંકના કર્મચારીઓની સંસ્થા મહાગુજરાત બેંક કર્મચારી મંડળ (એમજીબીઇએ) એ બેંકોના મર્જર સામે અનેક રજૂઆતો કરી હતી, જેમાં શાખાઓ બંધ રાખવાની ચેતવણી આપી હતી. પીએસબી શાખાઓ બંધ કરવાથી નોકરીઓનો ખર્ચ થાય છે. તે સરકારી યોજનાઓના અમલીકરણને પણ અસર કરશે, કારણ કે આ મોટા ભાગે પીએસબી દ્વારા કરવામાં આવે છે, એમ એમજીબીઇએના જનરલ સેક્રેટરી જનક રાવલે જણાવ્યું હતું.
