વિશ્વ ગ્રાહક અધિકાર દિવસ: આજે એટલે કે 15 માર્ચે, સમગ્ર વિશ્વમાં વિશ્વ ગ્રાહક અધિકાર દિવસ ઉજવવામાં આવી રહ્યો છે. 5 સૌથી મહત્વપૂર્ણ ગ્રાહક અધિકારો જાણો જે ખૂબ ઉપયોગી થશે.
તમે બજારમાંથી અથવા ઓનલાઈન કંઈ પણ ખરીદો છો. તો તમે ગ્રાહક છો. ઘણી વાર તમે જોયું હશે કે બજારમાંથી કે ઓનલાઈન ખરીદેલી વસ્તુઓ ખામીયુક્ત નીકળે છે. અથવા તમને MRP કરતા વધારે દર ચૂકવવાનું કહેવામાં આવે છે. ઘણી વખત તમને ડુપ્લિકેટ ઉત્પાદનો વેચવામાં આવે છે. ઘણી વખત ગ્રાહકો છેતરાય જાય છે. ત્યારે આવી સ્થિતિમાં, ગ્રાહક અધિકારો ગ્રાહક માટે કામમાં આવે છે. આજે સમગ્ર વિશ્વમાં વિશ્વ ગ્રાહક અધિકાર દિવસની ઉજવણી કરવામાં આવી રહી છે. તો ચાલો જાણો 5 સૌથી મહત્વપૂર્ણ ગ્રાહક અધિકારો વિશે…
સુરક્ષાનો અધિકાર :
કોઈપણ ગ્રાહકને આવી વસ્તુઓ અને સેવાઓ ટાળવાનો અધિકાર છે. જે તેમના જીવન અને સંપત્તિ માટે જોખમી સાબિત થઈ શકે છે. આમાં ઘણી બધી બાબતો સામેલ છે. ત્યારપછી ભલે તે ખાદ્ય પદાર્થો હોય, નબળી ગુણવત્તાવાળી ઇલેક્ટ્રોનિક વસ્તુઓ હોય, હોસ્પિટલમાં ઉપલબ્ધ નકલી દવાઓ હોય કે હોસ્પિટલ સેવાઓ હોય. આ ઉપરાંત ગ્રાહકોને આ બધાથી રક્ષણ મેળવવાનો અધિકાર છે.
માહિતીનો અધિકાર :
જ્યારે કોઈપણ ગ્રાહક કંઈક વસ્તુ ખરીદી રહ્યો હોય. તેથી તેને તે વસ્તુ સંબંધિત માહિતી મેળવવાનો સંપૂર્ણ અધિકાર છે. આ સિવાય, જો તે કોઈ સેવા લઈ રહ્યો હોય. તેથી તેને તે સેવા વિશેની દરેક માહિતી મેળવવાનો પણ સંપૂર્ણ અધિકાર છે. આમાં તે ઉત્પાદન અથવા સેવાની કિંમત, તેની ગુણવત્તા, તેનો જથ્થો, તેની શેલ્ફ લાઇફ વગેરેનો સમાવેશ થાય છે. આ ઉપરાંત, જો કોઈ ઉત્પાદન પર કોઈ માહિતી લખેલી ન હોય તો તેના વિશે જાણવાનો પણ અધિકાર છે. જેમ કે MRP દર, સમાપ્તિ તારીખ.
પસંદગીનો અધિકાર :
કોઈપણ ગ્રાહકને કોઈપણ પ્રકારની પ્રોડક્ટ કે સેવા પસંદ કરવાનો અધિકાર છે. દુકાનદાર કે કોઈ બ્રાન્ડ તેને કોઈ ચોક્કસ ઉત્પાદન ખરીદવા માટે દબાણ કરી શકે નહીં. આમાં બધાનો સમાવેશ થાય છે. ત્યારપછી ભલે તે મોબાઇલ કંપનીઓ હોય, બેંકિંગ સેવાઓ હોય, વીમા પોલિસી હોય કે સુપરમાર્કેટ હોય કે અન્ય કોઈ કંપની હોય.
સાંભળવાનો અધિકાર :
કોઈપણ ઉત્પાદન અથવા સેવા અંગે ગ્રાહક સાથે કોઈ પ્રકારની છેતરપિંડી થાય છે. જેથી ગ્રાહકને પોતાની ફરિયાદ નોંધાવવાનો અને તેને સાંભળવાનો સંપૂર્ણ અધિકાર હોય. આ માટે ગ્રાહક મંચ છે. જ્યાં ગ્રાહક પોતાની ફરિયાદ નોંધાવી શકે છે.
ન્યાયનો અધિકાર :
કોઈપણ ગ્રાહકને ખરાબ સેવા અથવા ખરાબ ઉત્પાદન આપવામાં આવ્યું છે. તો તેને તેના માટે વળતર મેળવવાનો પણ અધિકાર છે. ગ્રાહક ગ્રાહક તકરાર નિવારણ ફોરમમાં પોતાની ફરિયાદ નોંધાવી શકે છે. આ પછી, આ બાબતે સુનાવણી થાય છે અને અંતે ગ્રાહક ફોરમ તેને નુકસાન માટે વળતર આપે છે.
