ભારતમાં કરોડપતિ કરદાતાઓની સંખ્યા 220,000ને પાર, માત્ર ત્રણ વર્ષમાં 1લાખથી વધુ લોકો કરોડપતિ કરદાતાઓની હરોળમાં જોડાયા
ભારતમાં કરોડપતિ કરદાતાઓની સંખ્યા 220,000થી વધુ થઈ ગઈ છે. છેલ્લા એક દાયકામાં પાંચ ગણો આશ્ચર્યજનક વધારો થયો છે. વધુ રસપ્રદ વાત એ છે કે કોવિડ રોગચાળાની શરૂઆતથી માત્ર ત્રણ વર્ષમાં 100,000 લોકો કરોડપતિ કરદાતાઓની હરોળમાં જોડાયા છે.
અર્થશાસ્ત્રીઓ, ટેક્સ નિષ્ણાતો અને ચાર્ટર્ડ એકાઉન્ટન્ટ્સ કરોડપતિ કરદાતાઓની સંખ્યામાં વધારો થવા પાછળ અનેક પરિબળોને જવાબદાર ગણે છે. તેમાં ઝડપથી વધી રહેલું શેરબજાર, પસંદગીની કંપનીઓમાં જંગી નફો, જંગી પગાર વધારો અને અન્ય કંપનીઓમાંથી ટેલેન્ટ ખેંચવા, કરવેરાના કડક નિયમો અને કર નિયમોમાં ફેરફારનો સમાવેશ થાય છે.
સેન્ટ્રલ બોર્ડ ઓફ ડાયરેક્ટ ટેક્સીસના ભૂતપૂર્વ અધ્યક્ષ આર પ્રસાદ કહે છે, ’આપણે એ ન ભૂલવું જોઈએ કે જ્યારે કોવિડ શરૂ થયું અને ભારતીય અર્થતંત્રમાં ઘટાડો થયો, ત્યારે ઘણી મોટી કંપનીઓ હજી પણ ફૂલીફાલી રહી હતી અને શેરબજારમાં તેજી આવી હતી.’ સીબીડીટીના અન્ય એક ભૂતપૂર્વ વડા સુધીર ચંદ્રા કહે છે કે આવકવેરા વિભાગ દ્વારા કરદાતાઓના તેમના રોકાણના વળતરમાં જાહેર કરાયેલા વિગતોના સાવચેતીપૂર્વકના ડેટાએ કરોડપતિ-કરદાતા વર્ગમાં આવતા વ્યક્તિઓની વધતી સંખ્યામાં નોંધપાત્ર યોગદાન આપ્યું છે.
ચંદ્રા કહે છે, “જ્યારે પણ નોંધાયેલી આવક અને ચૂકવવામાં આવેલા કર વચ્ચે કોઈ વિસંગતતા જોવા મળે છે, ત્યારે વિભાગ તરત જ નોટિસ જારી કરે છે,” ચંદ્રા કહે છે. તેમણે કહ્યું કે જ્યારે એડવાન્સ ટેક્સ પેમેન્ટ્સ અને ચાલુ વર્ષના વ્યવહારો વચ્ચે વિસંગતતા હોય ત્યારે કરદાતાઓને નિયમિતપણે ચેતવણી આપવામાં આવે છે.
એસબીઆઈ રિસર્ચના તાજેતરના અહેવાલ મુજબ, ભારતમાં આશરે 40,000 લોકોએ નાણાકીય વર્ષ 2012-13ને અનુરૂપ આકારણી વર્ષ 2013-14માં રૂ. 1 કરોડથી વધુની કરપાત્ર આવક નોંધાવી હતી. નાણાકીય વર્ષ 2020-21 સુધીમાં કરોડપતિ કરદાતાઓની સંખ્યા 120,000 સુધી પહોંચી, જે પછીના વર્ષે નજીવો વધીને 130,000 થઈ. 1 કરોડથી વધુની આવક ધરાવતા અતિ સમૃદ્ધ ભારતીયોની સંખ્યામાં તીવ્ર વધારો માત્ર નાણાકીય વર્ષ 2022-23 અને નાણાકીય વર્ષ 2023-24માં જોવા મળ્યો હતો, જે સમાન ડેટા સેટ અનુસાર અનુક્રમે 190,000 અને 220,000 સુધી પહોંચ્યો હતો.
ગ્રાન્ટ થોન્ર્ટન ઈન્ડિયા ખાતે ટેક્સના નેશનલ મેનેજિંગ પાર્ટનર વિકાસ વસલ કહે છે, ’એઆઈ-આધારિત ટેક સેક્ટર, ગ્રીન એનર્જી, વ્યાવસાયિક સેવાઓ, ઊભરતાં ક્ષેત્રોમાં સ્ટાર્ટઅપ્સ, મુસાફરી અને હોસ્પિટાલિટી અને રિયલ એસ્ટેટ જેવા ઝડપથી વિકસતા ઉદ્યોગોમાં અનુભવ અને કૌશલ્ય સાથેની પ્રતિભા. માંગ છે. તેમણે જણાવ્યું હતું કે શેરબજારની તેજીથી ઘણા વરિષ્ઠ અધિકારીઓને પણ ઘણો ફાયદો થયો છે, જેમાં બીએસઇ સેન્સેક્સ નાણાકીય વર્ષ 2019-20ના અંતે 29,000 થી વધીને માર્ચ 2024 ના અંત સુધીમાં 73,000 પર પહોંચી ગયો છે.
છેલ્લા 6 મહિનામાં સીધા કરવેરાની આવક 15 ટકા વધી રૂ.12.1 લાખ કરોડે પહોંચી
ગયા વર્ષની સરખામણીમાં 1 એપ્રિલથી 10 નવેમ્બરના સમયગાળા દરમિયાન દેશનું નેટ ડાયરેક્ટ ટેક્સ કલેક્શન 15.4 ટકા વધીને રૂ. 12.1 લાખ કરોડ થયું છે. પ્રત્યક્ષ કરમાં કોર્પોરેટ અને વ્યક્તિગત કરનો સમાવેશ થાય છે. આ સમયગાળા દરમિયાન કુલ ધોરણે તે 21 ટકાથી વધુ વધીને રૂ. 15 લાખ કરોડ થયો છે, એમ આવકવેરા વિભાગ દ્વારા જારી કરાયેલા નિવેદનમાં જણાવાયું છે. સરકારે કહ્યું કે તેણે રૂ. 2.9 લાખ કરોડના ટેક્સ રિફંડ જારી કર્યા છે. કર વસૂલાતના સંદર્ભમાં, આ ઉછાળો મુખ્યત્વે કોર્પોરેટ અને વ્યક્તિગત કરમાંથી પ્રાપ્ત થયેલા ઊંચા મૂલ્યને કારણે છે. સરકારી આંકડા મુજબ કોર્પોરેટ ટેક્સ કલેક્શન રૂ.5.10 લાખ કરોડ છે. જ્યારે નોન-કોર્પોરેટ ટેક્સ, જેમાં વ્યક્તિગત કરદાતાઓનો પણ સમાવેશ થાય છે, તે રૂ.6.62 લાખ કરોડ સુધી પહોંચી ગયો છે. ઈક્વલાઇઝેશન લેવી
અને ગિફ્ટ ટેક્સ જેવા અન્ય કરોએ કુલ રૂ.35,923 કરોડનું યોગદાન આપ્યું છે, આવકવેરા વિભાગ દ્વારા શેર કરવામાં આવેલી માહિતી અનુસાર, તે આ સમયગાળા દરમિયાન કુલ ધોરણે 21 ટકાથી વધુ વધીને રૂ.15 લાખ કરોડ થઈ છે. વધુમાં, સરકારે આ સમયગાળા દરમિયાન ટેક્સ રિફંડ તરીકે રૂ.2.9 લાખ કરોડ જારી કર્યા છે.
સીબીડીટીના અન્ય એક ભૂતપૂર્વ વડા સુધીર ચંદ્રા કહે છે કે આવકવેરા વિભાગ દ્વારા કરદાતાઓના તેમના રોકાણના વળતરમાં જાહેર કરાયેલા વિગતોના સાવચેતીપૂર્વકના ડેટાએ કરોડપતિ-કરદાતા વર્ગમાં આવતા વ્યક્તિઓની વધતી સંખ્યામાં નોંધપાત્ર યોગદાન આપ્યું છે.
ચંદ્રા કહે છે, “જ્યારે પણ નોંધાયેલી આવક અને ચૂકવવામાં આવેલા કર વચ્ચે કોઈ વિસંગતતા જોવા મળે છે, ત્યારે વિભાગ તરત જ નોટિસ જારી કરે છે,” ચંદ્રા કહે છે. તેમણે કહ્યું કે જ્યારે એડવાન્સ ટેક્સ પેમેન્ટ્સ અને ચાલુ વર્ષના વ્યવહારો વચ્ચે વિસંગતતા હોય ત્યારે કરદાતાઓને નિયમિતપણે ચેતવણી આપવામાં આવે છે.
એસબીઆઈ રિસર્ચના તાજેતરના અહેવાલ મુજબ, ભારતમાં આશરે 40,000 લોકોએ નાણાકીય વર્ષ 2012-13ને અનુરૂપ આકારણી વર્ષ 2013-14માં રૂ. 1 કરોડથી વધુની કરપાત્ર આવક નોંધાવી હતી. નાણાકીય વર્ષ 2020-21 સુધીમાં કરોડપતિ કરદાતાઓની સંખ્યા 120,000 સુધી પહોંચી, જે પછીના વર્ષે નજીવો વધીને 130,000 થઈ. 1 કરોડથી વધુની આવક ધરાવતા અતિ સમૃદ્ધ ભારતીયોની સંખ્યામાં તીવ્ર વધારો માત્ર નાણાકીય વર્ષ 2022-23 અને નાણાકીય વર્ષ 2023-24માં જોવા મળ્યો હતો, જે સમાન ડેટા સેટ અનુસાર અનુક્રમે 190,000 અને 220,000 સુધી પહોંચ્યો હતો.
ગ્રાન્ટ થોન્ર્ટન ઈન્ડિયા ખાતે ટેક્સના નેશનલ મેનેજિંગ પાર્ટનર વિકાસ વસલ કહે છે, ’એઆઈ-આધારિત ટેક સેક્ટર, ગ્રીન એનર્જી, વ્યાવસાયિક સેવાઓ, ઊભરતાં ક્ષેત્રોમાં સ્ટાર્ટઅપ્સ, મુસાફરી અને હોસ્પિટાલિટી અને રિયલ એસ્ટેટ જેવા ઝડપથી વિકસતા ઉદ્યોગોમાં અનુભવ અને કૌશલ્ય સાથેની પ્રતિભા. માંગ છે. તેમણે જણાવ્યું હતું કે શેરબજારની તેજીથી ઘણા વરિષ્ઠ અધિકારીઓને પણ ઘણો ફાયદો થયો છે, જેમાં બીએસઇ સેન્સેક્સ નાણાકીય વર્ષ 2019-20ના અંતે 29,000 થી વધીને માર્ચ 2024 ના અંત સુધીમાં 73,000 પર પહોંચી ગયો છે.
