- દત્તક લેનારાએ હવે 3.5 વર્ષ રાહ જોવી પડે છે!!!
- દત્તક લેવા માટે ઉપલબ્ધ લગભગ 2,400 બાળકોમાંથી 1400 થી વધુ બાળકો એબનોર્મલ…
દત્તક લેવું એ એક નિ:સ્વાર્થ અને જીવન બદલી નાખનારું કાર્ય છે જે દત્તક લેનાર પરિવાર અને બાળક બંને માટે આનંદ અને પરિપૂર્ણતા લાવે છે. જરૂરિયાતમંદ બાળકને પ્રેમાળ અને સ્થિર ઘર પૂરું પાડીને, દત્તક લેનારા માતાપિતા માત્ર બાળકના જીવનમાં પરિવર્તન લાવતા નથી પણ બિનશરતી પ્રેમ અને સાથથી તેમના પોતાના જીવનને પણ સમૃદ્ધ બનાવે છે. દત્તક લેવાથી સાંસ્કૃતિક, સામાજિક અને આર્થિક અવરોધો પણ તૂટી જાય છે, જેમાં સમાવેશ અને વિવિધતાને પ્રોત્સાહન મળે છે.
ત્યારે ભારતમાં દત્તક લેવાની પ્રક્રિયા લાંબી છે, શિશુઓ માટે સરેરાશ સાડા ત્રણ વર્ષ રાહ જોવાનો સમય છે. 2024-25માં દત્તક લેવાની સંખ્યા 4,500 થી વધુ પહોંચી ગઈ હોવા છતાં, હજારો સંભવિત માતા-પિતા ઉત્સુકતાથી રાહ જોઈ રહ્યા છે, નાના બાળકોની માંગ દત્તક લેવા માટે ઉપલબ્ધ અનાથ બાળકો કરતાં ઘણી વધારે છે.
2024-25માં 31 માર્ચ સુધીમાં દત્તક લેવાની સંખ્યા 4,500ને વટાવી ગઈ હોવા છતાં, જે 11 વર્ષમાં સૌથી વધુ છે, ઘણા સંભવિત દત્તક માતાપિતા માટે બાળકને દત્તક લેવાની પ્રક્રિયા એક પડકાર બની રહી છે, શિશુઓ અથવા નાના બાળકો ઇચ્છતા લોકો માટે સરેરાશ સાડા ત્રણ વર્ષનો રાહ જોવાનો સમયગાળો છે. મોટાભાગના માતાપિતા 0-2 વર્ષના વય જૂથમાં બાળકને દત્તક લેવા માંગે છે.
આ આંકડાઓ તકલીફ દર્શાવે છે. 31 માર્ચ સુધીમાં, કારા ડેશબોર્ડ પરના ડેટા દર્શાવે છે કે દત્તક લેવા માટે વિવિધ શ્રેણીઓમાં 35,500 થી વધુ દત્તક લેનારા માતા -પિતા નોંધાયેલા છે જ્યારે દત્તક લેવા માટે ઉપલબ્ધ બાળકોની સંખ્યા લગભગ 2,400 છે – આમાંથી 943 બાળકો “સામાન્ય” છે અને બાકીના “ખાસ જરૂરિયાતો ધરાવતા બાળકો” તરીકે વર્ગીકૃત કરવામાં આવ્યા છે.
લાંબી રાહ જોતા, કોંગ્રેસના સાંસદ દિગ્વજય સિંહની અધ્યક્ષતામાં શિક્ષણ, મહિલા, બાળકો, યુવા અને રમતગમત વિભાગ સંબંધિત સંસદીય સ્થાયી સમિતિએ સંસદમાં રજૂ કરાયેલા તેના અહેવાલમાં પગલાં લેવા માટે ભારપૂર્વક હાકલ કરી છે, જેમાં સરકારને અનાથ, ત્યજી દેવાયેલા અને આત્મસમર્પણ કરાયેલા બાળકોના પરિવાર પ્લેસમેન્ટ માટેના વર્તમાન પ્રોટોકોલની સમીક્ષા કરવા જણાવ્યું છે. તેણે સરકારને કારા અને હિન્દુ દત્તક અને જાળવણી અધિનિયમ દ્વારા દત્તક કાયદાઓની હાલની બેવડી પ્રણાલીની સમીક્ષા કરવા પણ કહ્યું છે જેથી ખામીઓ દૂર કરી શકાય.
મહિલા અને બાળ વિકાસ મંત્રાલયે સમિતિને જાણ કરી છે કે જુવેનાઇલ જસ્ટિસ (બાળકોની સંભાળ અને સુરક્ષા) અધિનિયમ, 2015 હેઠળ ઓનલાઈન અરજી સિસ્ટમ (સંભાળ) દ્વારા દત્તક લેવાની પ્રક્રિયાને સુવ્યવસ્થિત કરવામાં આવી છે, પરંતુ મંત્રાલયને મોટાભાગે દતક લેનારા માતા પિતાની લાંબી રાહ જોવાની યાદીને કારણે ફરિયાદોનો સામનો કરવો પડ્યો છે. “…માતાપિતા ફક્ત નાના બાળકોને દત્તક લેવા માંગે છે, આમ મોટી સંખ્યામાં મોટા બાળકોને પાછળ છોડી દે છે,” મંત્રાલયે જણાવ્યું હતું.મંત્રાલયે એ પણ શેર કર્યું છે કે નોંધાયેલા બાળકો અને નોંધાયેલા દતક લેનારા માતા પિતા ગુણોત્તરની ઉપલબ્ધતાના આધારે, શિશુઓ અને નાના બાળકો માટે સરેરાશ સાડા ત્રણ વર્ષ રાહ જોવાનો સમયગાળો છે. એટલે કે એમ કહી શકાય કે 35,500 દત્તક લેનારાઓ માતા-પિતા સામે 1,000 થી પણ ઓછા બાળકો ઉપલબ્ધ છે.
