- રાજસ્થાનના વિદ્યાર્થીની આત્મહત્યા પર ફિલ્મમાં આવેલી ફિલ્મ 12 ફેલ હજારો આસસ આશાસ્પદ વિદ્યાર્થીઓ ને પરિસ્થિતિ સામે લડવાની આપે છે પ્રેરણા
ભારત જ નહીં સમગ્ર વિશ્વમાં અત્યારે સ્પર્ધાત્મક વિદ્યા જગતમાં પરીક્ષામાં ટોપ અને માર્ક માટે જે હોઠ જામી છે તેનાથી માત્ર વિદ્યાર્થી જ નહીં વાલીઓ અને સમગ્ર સમાજને ભારે ભારણ સહન કરવું પડે છે ભાર વિનાના ભણતરની વાતો થાય છે પરંતુ વિદ્યાર્થીઓ નો ભાર હળવો થાય તેઓ થતું નથી દેશમાં અને ખાસ કરીને સૌરાષ્ટ્ર ગુજરાતમાં વિદ્યાર્થીઓના આત્મહત્યાના બનાવો ચિંતાજનક રીતે વધી રહ્યા છે ત્યારે રાજસ્થાનના એક વિદ્યાર્થીની આત્મહત્યા ની સત્ય ઘટના આધારિત ફિલ્મ 12 ફેલ વિદ્યાર્થીઓ ને ભણતરના ભાર અને ભણતર અંગે સાચી સમજણ આપનાર બની રહેશે દેશ દેશભરમાં કેન્દ્રીય બજેટ ની ચર્ચા અને આર્થિક સર્વેક્ષણના આંકડાઓ જારી થયા ત્યારે કોટામાં ગયા વર્ષે 27 વિદ્યાર્થીઓએ આત્મહત્યા કર્યાના આંકડાઓ પણ સૌ માટે ચોકાવનારા બન્યા છે આ વર્ષે બે અઠવાડિયામાં વધુ ત્રણ વિદ્યાર્થીઓના મોત થયા હતા.
આત્મહત્યાઓએ સિસ્ટમને હચમચાવી દીધી છે અને JEE, NEET અને UPSC જેવી પરીક્ષાઓ પાસ કરવા માટે સખત સ્પર્ધા કરતી વખતે પેદા થતી કઠોર અપેક્ષાઓ અને અસહ્ય દબાણ સામે અમારી આંખો ખોલી છે. જો કે તેમની સામે મતભેદો ઊભા છે, લાખો વિદ્યાર્થીઓ આવી પરીક્ષાઓની તૈયારી માટે સમય, પ્રયત્ન અને નાણાંનું રોકાણ કરે છે. તેમના અશક્ય સપના સાકાર કરવામાં અસમર્થ, કેટલાક દબાણને વશ થઈ જાય છે. “ યાહી લાસ્ટ ઓપ્શન હૈ ,” એમાંના એકે આપેલી હ્રદયસ્પર્શી નોંધે કહ્યું. જીવન કરતાં માર્ક્સ કેવી રીતે અને ક્યારે મહત્ત્વના બન્યા?
’12મી ફેલ’, એક ફિલ્મ જેણે તાજેતરમાં બહુવિધ ફિલ્મફેર પુરસ્કારો જીત્યા હતા, તે લાખો આશાવાદીઓની માનસિકતાને સમજવામાં મદદ કરવામાં મદદ કરે છે જેઓ ભીખ માંગવા, ઉધાર લેવા, ચોરી કરવા, ભૂખે મરવા માટે તૈયાર છે અને આ આશામાં તે જાદુઈ યુપીએસસી લાઇનને પાર કરવા માટે તૈયાર છે. તેમને કઠોર જીવનથી બચાવશે અને આદર, સ્વીકૃતિ, ઉચ્ચ સન્માન પણ પ્રદાન કરશે. જીવનચરિત્રાત્મક ડ્રામા આવા જ એક ગરીબીથી પીડિત વિદ્યાર્થીની આઘાત અને અંતિમ વિજયની ઘટના દર્શાવે છે, જે પરીક્ષા પાસ કરવાનું નક્કી કરે છે, પછી ભલે તે ગમે તે હોય. તે એક અધિકૃત અને જુસ્સાદાર કથા છે — તેટલું જ આશ્ચર્યજનક છે જેટલું તે હ્રદયદ્રાવક છે.
અભિનેતા વિક્રાંત મેસી વાસ્તવિક જીવનના IPS અધિકારી મનોજ કુમાર શર્માની ભૂમિકા ભજવે છે, જેમના અદ્ભુત નિશ્ચયથી એક પુસ્તક પ્રેરિત થયું હતું, જે બદલામાં લેખક, દિગ્દર્શક, નિર્માતા વિધુ વિનોદ ચોપરા દ્વારા એક ઊંડી મૂવિંગ ફિલ્મમાં રૂપાંતરિત થયું હતું. ડાકુથી પ્રભાવિત ચંબલમાં એક પ્રામાણિક કારકુનના પુત્ર શર્માની વાર્તા, આપણી શિક્ષણ/સામાજિક વ્યવસ્થામાં ઊંડે દટાયેલી બહુવિધ સમસ્યાઓ અને સ્પષ્ટ અસમાનતાઓનો સામનો કરે છે. ઉદાહરણ તરીકે, પરીક્ષાઓ દરમિયાન કેઝ્યુઅલ છેતરપિંડી.
સખત UPSC પરીક્ષાઓ માટે ક્વોલિફાય થવા માટે વર્ષોથી કોચિંગ ક્લાસ અને સ્લોગને સજા આપવા માટે સાઇન અપ કરનારા લાખો વિદ્યાર્થીઓનું અંતિમ સ્વપ્ન જે છે તે માટે ખુલ્લું પડી ગયું છે – એક લોહિયાળ કૌભાંડ. ભ્રષ્ટ પોલીસ અને હ્રદયહીન નેતાઓ દ્વારા નિયંત્રિત જ્ઞાતિગ્રસ્ત ગામમાં ઉછરેલા ફિલ્મના હીરો માટે એક પરીક્ષા સિવાય ઘણું બધું છે.
ગૌરી ભૈયા નામના પાત્રનું આબેહૂબ કોતરેલું પોટ્રેટ, એક નિષ્ફળ UPSC ઉમેદવાર જે હીરોને માર્ગદર્શન આપે છે, તે એક આકર્ષક ટ્રેક છે, જે નિંદા અને ગુસ્સાથી રહિત છે. ‘પુનઃપ્રારંભ’ એ તેમના ચીંથરેહાલ સેટ-અપનું સૂત્ર છે, જ્યાં તેઓ તેમના મોટલી ગ્રૂપને કોર્સમાં રહેવા અને પસાર થવા પર લેસર જેવા ફોકસ સાથે કામ કરવા વિનંતી કરે છે.
જે વિદ્યાર્થીઓ પોતાની મહત્વાકાંક્ષા હાંસલ કરવા માટે ઘણું બધું છોડી દે છે તેમની ભયંકર ભૂખને ડીકોડ કરવી મુશ્કેલ છે. અને વિચારીએ તો પરીક્ષા આપનારા 10 લાખમાંથી માત્ર 180 IAS અધિકારીઓની પસંદગી થાય છે. પરંતુ એકવાર વ્યક્તિ પ્રવેશ કરે છે, સારું, તે પછી, પાછળ વળીને જોવું નથી. એક IAS અધિકારીનો પગાર દસ વર્ષનો લાંબો સમય લગાડ્યા પછી વાર્ષિક 12 લાખ રજવાડાથી દૂર છે, પરંતુ તે અથવા તેણી જે શક્તિ ધરાવે છે તેની ગણતરી કરવી મુશ્કેલ છે. સરકારના શકિતશાળી પૈડાં UPSC અધિકારીઓને આભારી છે જેઓ શાસનની રમતને તેઓ જે રાજકારણીઓની જાણ કરે છે તેના કરતાં વધુ ગાઢ રીતે જાણે છે. ખરેખર જીવનમાં ભણતર કરતા સમજણ અને જવાબદારીનું મૂલ્ય વધારે છે ટેન્શનમાં આવીને જીવન નોંધ આવવાથી કોઈ સમસ્યાનો ઉકેલ નથી 12 ફેલમાં ભણતરના ભારની વાસ્તવિક સ્થિતિ ની સાથે સાથે વિદ્યાર્થીઓને કોઈપણ પરિસ્થિતિમાં સામનો કરવાની શિખામણ આપવામાં આવી છે ખરેખર આ ફિલ્મ વિદ્યાર્થીઓ સાથે વાલીઓએ પણ જોવા જેવી છે
