પ્રાકૃતીક, ઐતિહાસિક અને સાંસ્કૃતિક મહત્વ માટે જાણીતું છે આ શહેર

મહારાષ્ટ્ર સ્થિત કોલ્હાપુર ખુબ સુંદર શહેર છે. આ શહેરને પ્રાકૃતીક, ઐતિહાસિક અને સાંસ્કૃતિક મહત્વ માટે જાણીતું છે. આ શહેરને કુદરતી સૌંદર્ય અને ઐતિહાસનું ખૂબ સારૂ મિશ્રણ છે. કોલ્હાપુરપર્યટકો માટે ખાસ મહત્વનું છે. મધ્ય કાળ થી સંબંધિત પ્રાચીન મંદિરોની મોટી સંખ્યા છે. કોલ્હાપુર શરૂ આતથીજ વ્યાપાર અને વાણીજ્યમાં આગણ રહેલ છે. અહિયાં બનાવવામાં આવતી કોલ્હાપુરી ચપ્પલ પુરા વિશ્વમાં પ્રખ્યાત છે.

લક્ષ્મી મંદિરહિન્દુ ધર્મમાં વિવિધ શક્તિ પીઠો છે એક એમનું શક્તિ પીઠ મહારાષ્ટ્ર સ્થિત કોલ્હાપુર માં આવેલું છે. આ શક્તિ પીઠ ખૂબ પ્રસિધ્ધ છે. ભગવાન વિષ્ણુની પત્ની હોવાના કારણે  આમંદિર નું નામ મહા લક્ષ્મી જોડાયેલુ છે. કન્નડના ચાલુક્ય સામ્રાજ્યમાં અથવા ઇ.સ 700 ના સમયમાં આ મંદિર બધાવાનો અંદાજવામાં આવ્યું હતું.

કાળા પથ્થરના સ્ટેજ પર, દેવી મહાલક્ષ્મીજીની ચાર હાથવાળી મૂર્તિને માથા પર સોનાનો મુગટ પહેરાવેલ છે. અને આ મુગટનો વજન લગભગ ચાલીસ કિલોગ્રામ છે. કાળો પથ્થરમાથી બનેલ મહાલક્ષ્મીની પ્રતિમા લગભગ 3 ફુટ (ફીટ) ની ઊંચાઈ ધરાવે છે. મંદિરની દિવાલમાં શ્રી યંત્ર પથ્થર પર ખોદકામ કરીને બનાવવામાં આવેલ છે. દેવીની મૂર્તિ પાછળ, દેવીનું વાહન સિંહની પથ્થરની મૂર્તિમાં જોવા મળે છે. દેવીના મુગટ માં ભગવાન વિષ્ણુના શેષનાગનું ચિત્ર પણ બનાવવામાં આવ્યું છે. દેવી મહાલક્ષ્મીના ચાર હાથમાં, અમૂલ્ય પ્રતીકો છે.

આ મંદિરની અંદર નગગ્રહ, ભગવાન સૂર્ય, મહેશાસુર મર્દિની, વિત્તલ રખમાઈ, શિવાજી, વિષ્ણુ, તુલાજા ભવની વગેરેની પૂજા કરવાની જગ્યા પણ છે. આમાંથી કેટલીક મૂર્તિઓ 11 મી સદીની હોઇ શકે છે, જ્યારે કેટલાક તાજેતરના મૂળની છે. આ ઉરાંત આંગળમાં મળીકર્ણિકા કુંડના તટ વિશ્વેશ્વર મહાદેવનું મંદિર પણ છે.

નવો મહેલ અને છત્રપતિ સાહુ મ્યુઝિયમ1884 માં બાંધવામાં આવેલ આ મહેલને મહારાજાનું નવો મહેલ પણ કહેવામાં આવે છે. તેની ડિઝાઇન મેજન મન્ટ દ્વારા બનાવવામાં આવી હતી. મહેલની સ્થાપત્ય પર, જૈન અને હિન્દુ કલા અને ગુજરાત અને રાજસ્થાનની સ્થાનિક રાજવાડા શૈલીનો પ્રભાવ છે. હાલનો રાજા મહેલના પ્રથમ માળે છે, જ્યારે ગૃહના ફ્લોર પર કપડાં, શસ્ત્રો, રમતો, અલંકારો વગેરેનું સંગ્રહ પ્રદર્શિત થાય છે. બ્રિટીશ વાઇસરોય અને ભારતના ગવર્નર જનરલ દ્વારા લખાયેલા પત્રો પણ અહીં મળી શકે છે. મહેલની અંદર શાહજી છત્રપતિ મ્યુઝિયમ પણ છે. અહીં મહારાજા શાહજી છત્રપતિની ઘણી વસ્તુઓ જેમ કે બંદૂકો, પારિતોષિકો અને કપડાં વગેરે દર્શાવવામાં આવી છે.

કાશી વિશ્વેશ્વર મંદિરકાશી વિશ્વેશ્વર મંદિર મહલક્ષ્મી મંદિરના ઉત્તરમાં ખીણ-દરવાજાના પરિસરમાં સ્થિત છે. મંદિર 6ઠી -7 મી સદી દરમિયાન બનાવવામાં આવ્યું હતું અને તેનો રાજા ગોંડીડિક્સ દ્વારા વિસ્તૃત કરવામાં આવ્યો હતો. કબીર મહાત્મય અનુસાર અગસ્તિ ઋષિ, લોપમુદ્રા , રાજા પ્રહલાદ,અને રાજા ઇન્દ્રસેન દર્શન કરવા આવતા હતા.મંદિર બન્યા પહેલા અહી બે પાણીના કુંડ હતા. કાશી અને મણી કમિકા જેમાથી મણિકમિકા પૂરી રીતે નષ્ટ થય ગયું હતું. તે જગ્યાએ મહાલક્ષ્મી ઉધ્યાન બનાવમાં આવેલ છે.

રનકલા જિલ મહાલક્ષ્મી મંદિરના પશ્ચિમમાં સ્થિત, સ્થાનિક લોકો તેમજ પર્યટકોમાં રનકલા જિલ લોકપ્રિય છે. તળાવ મહારાજા શ્રી શાહુ છત્રપતિ દ્વારા બનાવવામાં આવ્યું હતું. તળાવની આસપાસ ચાર ટેકરીઓ અને ઘણા બગીચાઓ છે.

દજીપુર અભ્યારણદાજીપુર અભ્યારણ કોલ્હાપુર અને સિંધુદુર્ગ જિલ્લાની સીમા પર આવેલું છે. આ પ્રસિદ્ધ પ્રવાસી સ્થળમાં ઘણી જાણીતી પ્રાણી પ્રજાતિઓ જોવા મળે છે. કુદરતની સુંદરતા અહીં આસપાસ ફેલાયેલી છે. આ જંગલ ગાવા ભેંસ માટે જાણીતું છે. આ સિવાય, જંગલી હરણ, ચિત્તલ વગેરે પણ અહીં જોઈ શકાય છે. જંગલમાં ગંગાંગિરિ મહારાજાનો મઠ પણ છે. વનસ્પતિશાસ્ત્રી વિદ્યાર્થીઓ માટે આ સ્થળ ખૂબ જ માહિતીપ્રદ છે. આ સ્થળ સાહસના શોખ માટે એક સ્વર્ગ છે. ઘણા લોકો ટ્રેકિંગ આનંદ માટે પણ અહીં આવે છે